დავით ბერძენიშვილი: "უნდა ვაიძულოთ, ვერც დარჩეს და ვერც ისროლოს"

"რეზონანსი" - "მთელი კვირა"

1 ივნისი, 2009

"სახელმწიფოსა და ეკლესიის გამიჯვნის პროცესი საქართველოში დასრულებული არ არის"

"უნდა დავათმობინოთ. სხვა გზა არ აქვს. მაშინ - უნდა ისროლოს. ხელისუფლება, რომელიც ანგრევს, ნანგრევებში მოექცევა. მაგრამ ეს არ იქნება ქვეყნის გამარჯვება. ისე უნდა გავაკეთოთ, რომ ვერ ისროლოს. როცა ვამბობ, რომ სააკაშვილი უნდა ჩამოვწეროთ, ჩამოწერას ახლავს პროცედურები. ჩვენ გვაქვს ზეამოცანა: ვაიძულოთ სააკაშვილი, ვერც დარჩეს და ვერც ისროლოს," - "მთელი კვირის" შეკითხვებს რესპუბლიკელი დავით ბერძენიშვილი პასუხობს.

- როგორ აფასებთ საქართველოს კათალიკოს-პატრიარქის განცხადებას - რომ "დაძაბულობის განმუხტვისთვის აუცილებელია ვადამდელი არჩევნები, მოლაპარაკებები თუ სხვა რამ"? ნიშნავს თუ არა, თქვენი აზრით, პატრიარქის ეს განცხადება პირდაპირ ჩართვას პოლიტიკურ პროცესებში?
- მე ეს განცხადება მივიღე, როგორც განცხადება და შეგნებულად ვიკავებ თავს მისი ინტერპრეტაციისაგან. 26 მაისისა და 28 მაისის პატრიარქის განცხადებები, ერთი შეხედვით, ერთმანეთისგან ძალიან განსხვავდება, მაგრამ ისინი ერთიან კონტექსტში (კრიტიკული სიტუაციის კონტექსტში) უნდა განვიხილოთ. არ ვიტყოდი, რომ პატრიარქი იყო ერთი ან მეორე განცხადების ინიციატორი.
არ ვხედავ საქართველოში ფუნდამენტალიზმის საფრთხეს. ეს განცხადება არ ნიშნავს თეოკრატიულ ტენდენციებს ქვეყანაში. მაგრამ ეს განცხადება ნიშნავს, რომ დემოკრატია ქვეყანაში არის ძალიან ნაკლული. ნორმალურ საზოგადოებაში ეკლესია სახელმწიფოსგან სრულიად დამოუკიდებელი უნდა იყოს. ამ განცხადებების მოლოდინი ჩვენმა არასრულფასოვანმა პოლიტიკურმა ცხოვრებამ შექმნა. ვერ ვხედავ პატრიარქის მხრიდან ინიციატივას, აკონტროლოს პოლიტიკა; ხოლო ბოლო წლებში პოლიტიკური ძალების მხრიდან (ხელისუფლებიდან თუ ოპოზიციიდან) ხშირად მიკითხვას პატრიარქთან - "არიქა, მიშველე!" - ნამდვილად ვხედავ. ნუ დავიწყებთ პატრიარქის განცხადების ინტერპრეტირებას, რომელ არჩევნებს გულისხმობდა ის. ამაზე საუბარი არ არის კორექტული. ეს ეხება ხელისუფლებასაც და ოპოზიციის ცალკეულ წარმომადგენლებსაც. მე ვისურვებდი, რომ ამ ეტაპზე პატრიარქზე პოლიტიკური ტვირთის გადაბარება ამით ამოიწუროს.
- არ ფიქრობთ, რომ ინტერპრეტაციების და, საერთოდ, ასეთი მოლოდინის გაჩენას თავად პატრიარქმაც შეუწყო ხელი?
- სახელმწიფოსა და ეკლესიის გამიჯვნის პროცესი საქართველოში დასრულებული არ არის. და ვიდრე ეკლესია და სახელმწიფო სრულად არ იქნება ერთმანეთისგან გამიჯნული, ისინი ერთმანეთს აზარალებენ. არც შევარდნაძის ხელისუფლება და არც სააკაშვილის ხელისუფლება არ უწყობდა და არ უწყობს ხელს ეკლესიის დამოუკიდებლობას. ეკლესიაშიც, როგორც ჩანს, სრულად არ არის გამოყენებული ყველა შესაძლებლობა საკუთარი დამოუკიდებლობის უზრუნველსაყოფად. ეკლესია, როგორც ორგანიზაცია, ცოცხალი ორგანიზმია და არასდროს ყოფილა მოწყვეტილი რეალობისგან. მაგრამ რაც უფრო ნორმალური ხდება საერო ცხოვრება, მით უფრო თავისუფლდება ეკლესია მარწუხების მოთხოვნილებისგან. ეს ბუნებრივი პროცესია. თუ ივარგებს ქართული საზოგადოება, სახელმწიფოს აღარ ექნება მოტივაცია ეკლესიაში გარკვეულ სეგმენტებზე გავლენის მოხდენისთვის. ჩვენ ვიცით, ფერიის მთაზე რა ხდებოდა. მთავარი საფრთხე საქართველოს ხელისუფლებისა საპატრიარქოშია - იმიტომ, რომ მრევლის, შესაძლოა, შესამჩნევი უმრავლესობა არ არის კმაყოფილი დღევანდელი ხელისუფლებით. ამიტომ ის არ ცდილობს სახელმწიფოსა და ეკლესიის ერთმანეთისგან რეალურად გამიჯვნას. პირიქით, მიაჩნია, რომ სწორედ ამ საფრთხის გამო უნდა გააკონტროლოს. ამ კონტექსტში განვიხილავ 26-ში უგულავასა და კამპანიის მოულოდნელ მისვლას სამებაში (მანამდე იქ ბაქრაძე იყო). სრულიად ნათელია, რომ ისინი იქ სალოცავად არ მისულან. სამებაში ათი ათასობით ადამიანი იყო მისული. და იმ დროს მაინცდამაინც სამებაში შეჯლიგინება მოუნდათ! დაცვით გარშემორტყმულები შერბოდნენ და გამორბოდნენ! ბუნებრივია, ეს იყო ძალის დემონსტრირება. იმასაც გეტყვით, რომ 28-შიც იყვნენ ბაქრაძეც და უგულავაც ეკლესიაში - როდესაც პატრიარქის განცხადება წაიკითხეს. ან რას უნდა ნიშნავდეს სააკაშვილის მიერ ტაძარში მიტინგების მოწყობა?! პატრიარქმა თქვა, მე ვარ ყველაზე დიდი ცოდვილიო, და სააკაშვილმა დაიძახა: არა, მე ვარ ყველაზე დიდი ცოდვილიო! ამ საქმეშიც ეცილება...
- 26 მაისს, საღამოს, შეიძლება ითქვას, აფეთქების ზღვარზე ვიყავით. როგორ ფიქრობთ, ოპოზიციის ლიდერებმა სად დაუშვით შეცდომა? ამ დღეს "უცნობის" ფიგურა განსაკუთრებით გამოიკვეთა. არ უშვებთ ალბათობას, რომ შესაძლოა მან ერთგვარად გაგწიოთ გვერდზე და, ნებსით თუ უნებლიეთ, ის გახდეს ხალხის ლიდერი?
- ვერ გახდება.
- ის გაჰყვა ხალხს საკათედრო ტაძარში.
- ასე არ იყო. ჩვენ ფაქტის წინაშე არავის დავუყენებივართ. ვერც ვერავინ დაგვაყენებდა.
- სალომე ზურაბიშვილმა სხვა რამ თქვა.
- სალომე ზურაბიშვილმა რაც თქვა, ეს მისი სიტყვებია. 9 აპრილი-26 მაისის აქციებზე პასუხისმგებელი პოლიტიკური ძალები ვმუშაობდით 26 მაისის სამოქმედო გეგმაზე და იქ ერთობლივად მივიღეთ გადაწყვეტილება სტადიონიდან სამებაში წასვლასთან დაკავშირებით. ჩვენი გადაწყვეტილებები მიიღება ძალიან მაღალი კვორუმით. ამ პროცედურის დაცვით მივიღეთ ეს გადაწყვეტილებაც.
- რატომ თქვით ზემოთ, ზურაბიშვილის სიტყვები მისი სიტყვებიაო?
- ის თათბირზე მსჯელობდა ისევე, როგორც სხვები. იხილებოდა რამდენიმე ვარიანტი, თუ როგორ უნდა გაგრძელებულიყო 26 მაისი სტადიონის აქციის შემდეგ. მსჯელობის პროცესში სამებაში წასვლის მხარდასაჭერი განწყობა მას, ეტყობა, არ ჰქონდა, მაგრამ გადაწყვეტილება მისი ჩათვლით, მისი მონაწილეობით იქნა მიღებული.
- ეს გია გაჩეჩილაძის ინიციატივა იყო?
- ეს იყო ლევან და გია გაჩეჩილაძეების ინიციატივა. ჩემთვის ეს იყო სრულიად მისაღები ფორმა: ჩემთვის მთავარი იყო აქციის მშვიდობით დამთავრება.
- შესაძლო რისკები ვერ გაითვალისწინეთ თუ არ ჩანდა საფრთხეები?
- გაცილებით უფრო მაღალი რისკების შემცველი შეიძლებოდა ყოფილიყო რომელიმე სხვა გაგრძელება. ძალიან მძიმე პოლიტიკური ვითარებაა და ათი ათასი კაცი აღმოჩნდებოდა რუსთაველზე თუ 70 ათასი სადმე სხვაგან, ამაში არის სხვაობა. ყველაფერი, ბუნებრივია, გათვლილი არ იყო. მიღებული იყო ერთობლივი გადაწყვეტილება და ამიტომ "უცნობზე" ჯოხის გადატეხვა სამებაში წასვლის გამო არასწორია. მაგრამ პრობლემური აღმოჩნდა განცხადება: "პატრიარქი გვეტყვის, როგორ უნდა მოვიქცეთ". ასეთ განცხადებასთან დაკავშირებით გადაწყვეტილება პოლიტიკურ ძალებს არ მიგვიღია.
- 26-ში საღამოს ოპოზიციის ლიდერებს გაბრაზებული ხალხის მართვა გაგიჭირდათ. თქვენგან ხშირად მომისმენია: "9 აპრილი-26 მაისის აქციებზე პასუხისმგებელი პოლიტიკური ძალები". ამ კონკრეტულ შემთხვევაზე პასუხისმგებლობას ვინ იღებს?
- როდესაც პოლიტიკურ პროცესში თუნდაც არაპოლიტიკოსი აქტიურად არის ჩართული... ბუნებრივია, გია გაჩეჩილაძის ძალიან ემოციურ ფონზე ნათქვამ სიტყვებზე - რომ "პატრიარქი აიყვანეს პლენში", არც რესპუბლიკელები და არც რომელიმე სხვა პოლიტიკური პარტია არათუ პასუხისმგებლობას არ იღებს, არამედ ვამბობ, რომ ეს, უბრალოდ, არ იყო სწორი.
- და რა არგუმენტი გაქვთ იმის დასამტკიცებლად, რომ "უცნობის" ლიდერად ქცევის შესაძლებლობა, თუნდაც მინიმალური, არ არსებობს?
- ჩვენ ვიცით კვალიფიციური კვლევების შედეგები. ნდობის რეიტინგი საზოგადოებრივ და პოლიტიკურ საქმიანობაში აქტიურად ჩართულ სხვა ადამიანებს უფრო მაღალი აქვთ, ვიდრე, მაგალითად, გია გაჩეჩილაძეს.
- კონკრეტულად ვის?
- სოზარ სუბარს, ირაკლი ალასანიას, გუბაზ სანიკიძეს... ეს არის 20-24 მაისის კვლევები.
- 26 მაისის შემდეგ როგორი სურათი გვაქვს, თქვენი ვარაუდით?
- თქვენ მეკითხებით, როგორი იყო იმ მომენტისთვის. საერთოდ, პოლიტიკაში ასე, ერთ დღეში ჩამოშლა და ჩამონგრევა არ ხდება.
- ამბობთ, რომ სოზარ სუბარს ნდობის მაღალი რეიტინგი აქვს. მაგრამ ის არ გამოდის მიტინგებზე, ხალხი არ მიჰყავს სადმე, რაღაც ინიციატივებით არ გამოდის. "უცნობმა" კი პირადად აჩვენა კონკრეტული მაგალითები.
- თუ მეკითხებით კვლევებით, გპასუხობთ კვლევებით და არა შთაბეჭდილებებით. საპრეზიდენტო რეიტინგი აქვთ პოლიტიკოსებს.
- ოპოზიციურმა ძალებმა 26 მაისის შემდეგ უკვე საჯაროდ გამოაცხადეთ, რომ ინდივიდუალურ ტაქტიკურ მოქმედებებზე გადადიხართ. ამით საერთო მიზანს არ დასცილდებით? საერთოდ, როგორ ფიქრობთ, ამ თვალსაზრისით რა არის საზოგადოების დაკვეთა?
- ვფიქრობ, რომ 9 აპრილი-26 მაისი - ეს იყო ერთი მნიშვნელოვანი ეტაპი. ახლა ჩვენ სხვა ეტაპზე ვართ.
- და ამიტომაც შეიძლებოდა დაშლა?
- არ არის ეს დაშლა. ახლა აქციაზე პასუხისმგებელი ძალები შევიკრიბეთ და მივიღეთ გადაწყვეტილება, რომ მიმდინარე კვირის დასაწყისიდან თავისუფლების მოედნიდან საკნებს ავიღებთ. ეს არის ერთობლივი გადაწყვეტილება. ჩვენ ჩავთვალეთ, რომ თავისუფლების მოედანზე საკნებმა თავისი როლი შეასრულა. ახლა ეს პროცესი სხვა ტიპის საქმიანობით შეივსება. ასე რომ, ჩვენ არ ვართ არც საკნების მძევალი, არც საბნების მძევალი 40 გრადუს სიცხეში, და არც ღამის თევის მძევალი. რომელიღაც საკანში იქნება მორიგე, სხვაში კი - მაგიდა და სკამი. ქართველებს ეს საქმე მაინც გამოგვდის კარგად. ჩვენ დემოკრატიის აშენება გვიჭირს, თორემ თეატრალიზებული დემოკრატია ძალიან კარგად ვიცით. ის, რომ ოცი წელიწადია, რუსთაველზე ერთი ფანჯარა არ ჩამტვრეულა...
- 26-ში საღამოს დაპირისპირების რეალური საფრთხე გაჩნდა.
- დიახ, მაგრამ საფრთხის თავიდან აცილება მოხერხდა. სანამ კრიტიკული სიტუაცია არ იქმნება, ბევრს შეშურდება ასეთი ორგანიზებულობა მიტინგებზე. ეს აქციაზე პასუხისმგებელი ძალების დამსახურება კი არ არის. ქართველი ხალხი, ოპოზიციონერია თუ ხელისუფლების მხარდამჭერი, განსაკუთრებულ ყურადღებას აქცევს ესთეტიკას. უსიამოვნოა დამტვრეული რუსთაველი. ჩვენ ფანჯრის ჩამტვრევა არ ვიცით. ჩვენ ან ძალიან ლამაზად ვდგავართ რუსთაველზე, ან ვანგრევთ მას.
- მაგრამ უკვე მოხდა რამდენიმე სერიოზული ინციდენტი. არ ფიქრობთ, რომ ერთ დღესაც შეიძლება ხალხს ნერვებმა უმტყუნოს?
- ვფიქრობ, რომ დღეს საქართველო არის ზღვარზე. და მოლაპარაკებები არის აუცილებელი.
- რევოლუციის საფრთხეს ხედავთ?
- რევოლუცია ძალიან ნატიფი ტერმინია, განსაკუთრებით "ვარდების რევოლუციის" შემდეგ... ხელისუფლებისა და საზოგადოების დიდ ნაწილს შორის დაპირისპირების ზღვარზე ვართ. არც ისე რბილად მიდის საქმე. და 6-შიც, 26-შიც და 28-ში ღამით უკვე მსხვერპლის დიდი საფრთხე არსებობდა. ამიტომ: ჩემი დაკვირვებით და, გარკვეულწილად, ინფორმაციითაც, კოლექტიური სააკაშვილი ამჟღავნებს რაღაც ბნელ ინსტინქტებს სისხლისღვრისაკენ. მეორე მხრივ, თვე-ნახვარზე მეტია, ხალხი დგას, და შეიძლება ვიღაცებმა ჩათვალონ: "დროზე დავამთავროთ". 26 მაისის საღამომ აჩვენა: თუ ფითილიც იქნება, პროვოკატორიც ხელს შეუწყობს და პოლიტიკური გამჭრიახობაც დაგვაკლდება, ამ ვითარებაში ჩვენ არ ვიქნებით გარანტირებული, რომ შევძლებთ, სადმე არ მოხდეს შეხლა-შემოხლა - უკვე შენობის მიმდებარე ტერიტორიაზე. მაგალითად, 26-ში საღამოს იყო მიზანმიმართული მცდელობა ხალხის ტელევიზიისკენ გატყუების. ამაზე მეტყველებდა უგულავას გამოჩენა ტაძარში, მისივე ხალხი რუსთაველზე, მოწოდებები - "დავიძრათ ტელევიზიისკენ" (ზოგი გულწრფელი იყო, ზოგი კი - პროვოკატორი). პოლიტიკური პარტიების ხელმძღვანელებმა მოახერხეს ხალხის რკინიგზისკენ წაყვანა. ტელევიზიაში კი იმ საღამოს, სპეცრაზმის გარდა, რომელიც იქ დგას, ზონდერბრიგადები იყვნენ მობილიზებული. სავსე იყო ტელევიზია. ისინი იქ ჩვენს მისვლას ელოდნენ.
მიმაჩნია, რომ ჩვენ, ერთი მხრივ, უნდა მოვაწყოთ აქციები. აქციები, წერტილოვანი დარტყმები უნდა იყოს ზეწოლის მექანიზმი. შენარჩუნებული იქნება რუსთაველზე კერა და მუხტი (ოპოზიციის მიერ დანერგილი ტერმინები!), ზოგადად. მაგრამ ოპტიმიზაცია და რეორგანიზაცია (ხელისუფლების მიერ დანერგილი ტერმინები!), ანუ თავისუფლების მოედნის გახსნა, საკნებისგან მისი გათავისუფლება (და შემდეგ სხვა ადგილების გათავისუფლებაც) საჭიროა. ჩვენ დავადასტურეთ ჩვენი უპირატესობა ქუჩაშიც, სტადიონზეც, და კვლევებიც ამას გვიდასტურებს. უნდა დავიწყოთ მოლაპარაკებები - აქციების ფონზე. არც ხელისუფლებას, არც ოპოზიციას ცალ-ცალკე არ შეუძლიათ არათუ ქვეყნის კრიზისიდან გამოყვანა, არამედ სისხლისღვრის თავიდან აცილება.
- მე მაინც დავუბრუნდები ცალკეული პოლიტიკური ძალების გადაწყვეტილებას - იმოქმედოთ ინივიდუალური ტაქტიკით. არ ფიქრობთ, რომ შესაძლებელია, ეს ნაბიჯები ერთმანეთთან წინააღმდეგობრივი აღმოჩნდეს და ამით ერთგვარად ხელი შეუწყოთ ვითარების კიდევ უფრო დამძიმებას?
- ჩვენ ჯვარი არ გვაქვს დაწერილი ერთმანეთზე ოპოზიციაში. მე და ნინო ბურჯანაძე ერთ საარჩევნო ბლოკში არ ვიქნებით.
- ახლა წინასაარჩევნო კამპანიაა თუ სააკაშვილის რეჟიმის წინააღმდეგ იბრძვით?
- არსებობს დაკვეთა, რომ შევცვალოთ ხელისუფლება. მაგრამ არსებობს ობიექტური რეალობა: ეს არ არის ერთიანი მოძრაობა. ახლა არ არის წინასაარჩევნო კამპანია, მაგრამ პოლიტიკურ პროცესს სხვა კუთხითაც უნდა შევხედოთ: ცალ-ცალკე არც ერთს არ გვყოფნის ძალა სააკაშვილის რეჟიმის დასაძლევად. ერთმანეთი გვჭირდება. მაგრამ მე რომ არ ვარ დიდი მოყვარული ქუჩების დაკეტვის, ამას ხალხი გრძნობს - იმის მიუხედავად, რომ როცა ქუჩა დაკეტილია, მეც იქ ვდგავარ. ხალხი ასევე გრძნობს პოლიტიკური ლიდერების განსხვავებულ რიტორიკას. ჩვენს ალიანსს სხვაგვარად აქვს გააზრებული ჟურნალისტებთან დაკავშირებული პრობლემაც: მიგვაჩნია, რომ სტაჟიორ ჟურნალისტ გოგონას ყუბანეიშვილის გამო პასუხი ასე არ უნდა მოვთხოვოთ. მიუხედავად ამისა, კონკრეტული ამოცანის - სააკაშვილის რეჟიმის დაძლევის, ანუ სააკაშვილის ჩამოწერის პროცესში სხვადასხვა ოპოზიციურ პარტიას მეტი რამ აერთიანებს, ვიდრე განასხვავებს. განსხვავებული ტაქტიკა კი თავსებადია ერთიან სტრატეგიასთან.
- ალასანიამ განაცხადა, რომ არ არის მაგისტრალების გადაკეტვისა და პერმანენტული აქციების მომხრე. ამ განცხადების შემდეგ რესპუბლიკელები და "მემარჯვენეები" ისევ დგახართ პერმანენტულ აქციებზე. სად ავლებთ ზღვარს, რომელმაც შეიძლება ალიანსის დაშლა გამოიწვიოს?
- ალიანსს ეს არ ემუქრება. ის ძალიან მყარია და მშვენივრად მუშაობს. 26 მაისის შემდეგ რკინიგზა და მაგისტრალი არ გადაკეტილა.
- მომავალში გადაკეტავთ თუ არა?
- მე არ გადამიკეტავს რკინიგზა. 26-შიც კი. როცა "ახალი მემარჯვენეები" იყვნენ იქ, რესპუბლიკელები იქ, როგორც ამ აქციის ორგანიზატორები, არ ვყოფილვართ. მაგრამ მიმაჩნია, რომ იმ კრიტიკულ ვითარებაში დათო გამყრელიძის როლი რკინიგზის აქციაზე იყო განმსაზღვრელი. მან აქცია მოაწყო სხვებთან ერთად - ვისთანაც გაცილებით ნაკლები თანხვედრა აქვს, ვიდრე საკუთარი ალიანსის წევრებთან. აქციაც შედგა, არავინ მოუტყუებია, და აქცია დროზე დაასრულა. ჩვენ კი, რესპუბლიკელები, აეროპორტის გზის გადაკეტვის არც მომხრე ვიყავით და არც მივიღეთ მონაწილეობა, მაგრამ ამის გამო არ გაგვიკრიტიკებია ის პოლიტიკური ძალები, ვინც ამაში მონაწილეობა მიიღო, მათ შორის "ახალი მემარჯვენეები", რომლებთანაც ძალიან მჭიდრო ურთიერთობა გვაქვს.
- მე კრიტიკაზე არ ვსაუბრობ. თქვენ ერთი გზით მიდიხართ?
- არის ტაქტიკური სხვაობები. რაღაცაში სამივე ვართ ერთად, და ალიანსის კონტექსტში ათიდან ცხრა საკითხში ვართ ერთად. რომელიღაც ერთ საკითხში არამარტო რესპუბლიკელებსა და ალასანიას გუნდს, არამედ რესპუბლიკელებსა და "ახლებს" შორისაც არის რაღაც ტაქტიკური სხვაობები.
- ამბობთ, რომ რესპუბლიკელებს რკინიგზისა და მაგისტრალების გადაკეტვაში მონაწილეობა არ მიგიღიათ. არც მიიღებთ?
- რაიმე განსაკუთრებული ფორსმაჟორი თუ არ იქნება, რესპუბლიკელები ჩვეულებრივ, რუტინულ საპროტესტო საქმიანობაში მაგისტრალებისა და რკინიგზის გადაკეტვას არ დავგეგმავთ. არც ალასანია დაგეგმავს მაგისტრალებისა და რკინიგზის გადაკეტვას. მერიის პიკეტირებისას კი ვიყავით და აქტიურად ვმონაწილეობდით.
- დასავლურ გამოცემებში უკვე წერენ, რომ "იმპულსურმა სააკაშვილმა სიმშვიდით მოიგო", და საუბრობენ ოპოზიციის თვითიზოლაციაზე. ბრძოლას აგებთ?
- არა. ბოლო დროს გამოჩნდა "ოპოზიცია მასზე უარესია" სტატიები, მაგრამ ეს ვერდიქტის გამოტანას არ ნიშნავს.
- თქვენ არ ფიქრობთ, რომ სააკაშვილის ლობისტები ეფექტურად ამუშავდნენ?
- ჩვენ ამაში ფულს არც ვიხდით და ვერც ვიხდით, მაგრამ ჯამში, სააკაშვილის მიმართ კეთილგანწყობა არ არის. როცა აშშ და ევროკავშირი ერთობლივ განცხადებაში ამბობენ, რომ საქართველოში არის პოლიტიკური ჩიხი და რომ ამ ჩიხიდან გამოსასვლელად მოლაპარაკებებია საჭირო, აი, ეს არის ვერდიქტი.
- პატრიარქის 28 მაისის განცხადებაზე პასუხი იმ საღამოსვე გასცა ხელისუფლებამ. მაინც გაქვთ იმედი, რომ სააკაშვილი რეალურ დათმობებზე წამოვა?
- არჩევნები, საპრეზიდენტო იქნება, საპარლამენტო თუ ორივე ერთად, სააკაშვილისთვის სულერთია. მისთვის ისინი ერთნაირად საშიშია. ზოგიერთი ოპოზიციური პარტია გაურბის ლაპარაკს საპარლამენტო არჩევნებზე. მე ამაზე ლაპარაკს არ გავურბივარ. ჩვენ მოლაპარაკებაზე მივდივართ ჩვენი დღის წესრიგით. ეს ექვსპუნქტიანი, პარტიების მიერ მიღებული საერთო პოზიციაა. 26 მაისის შემდეგ ჩვენთვის ისეთი ახალი რეალობა არ დამდგარა, რომ ეს ექვსი პუნქტი ვაქციოთ ისევ ერთ პუნქტად: "გადადგეს სააკაშვილი და სხვა არაფერი მაინტერესებს".
- ახლა მან საპარლამენტო არჩევნები რომ დანიშნოს, თანახმა იქნებით?
- სააკაშვილმა რომ დანიშნოს საპარლამენტო არჩევნები შესაბამისი საარჩევნო გარემოთი, საქართველოში თქვენ ვერ იპოვით ვერც ერთ მეტ-ნაკლებად ანგარიშგასაწევ პოლიტიკურ პარტიას, რომელიც ბოიკოტს გამოუცხადებს ამ არჩევნებს. მოთხოვნა არის ექვსპუნქტიანი. ჩვენ ვიწყებთ ლაპარაკს ყველაფერზე, მათ შორის საპრეზიდენტო არჩევნებზე.
- მათ შორის?
- პირველი საპრეზიდენტო არჩევნები წერია და ამიტომ ვიწყებთ საპრეზიდენტო არჩევნებით. მაგრამ ეს იმას არ ნიშნავს, რომ პირველზე თუ ვიჭედებით, დანარჩენს არ განვიხილავთ. მოლაპარაკებები რაღაც კომპრომისებია, ხომ? ვთქვათ, მივიღეთ საპარლამენტო არჩევნები პაკეტით: დავუშვათ, შემოდგომაზე ინიშნება საპარლამენტო არჩევნები საარჩევნო გარემოთი, მერაბიშვილის წასვლით, წესიერი კაცის იქ დანიშვნით, მედიის გათავისუფლებით (სრულად თუ არა, ნაწილობრივ მაინც)... "ნაციონალური მოძრაობა" ამ არჩევნებს (ნორმალური საარჩევნო გარემოს, მინიმალური გაყალბების პირობებში) აგებს. და როგორც კი საპარლამენტო არჩევნებს წააგებს, სააკაშვილი მთავრდება.
- და ამ ყველაფრის გათვალისწინებით თქვენ ამბობთ, რომ შესაძლოა, ის წამოვიდეს მოლაპარაკებებზე?
- სწორედ ეს არის სირთულე. კვლევებიც ადასტურებს, რომ მისი გადადგომის ალბათობა მინიმალურია. და ჩვენ არ ვფიქრობთ, თუ არ გადადგება, ქვა ქვაზე ნუ დარჩენილაო. რაც უფრო ძლიერად შევდივართ მოლაპარაკებებში, მით უფრო მეტი შანსი გვაქვს ჩვენი მოთხოვნების მეტი წილის გატანის. არ არსებობს მოლაპარაკების შედეგი საპარლამენტო არჩევნების გარეშე. შემოდგომაზე საპარლამენტო არჩევნების გარეშე პაკეტი არ არის პაკეტი. ისინი რომ გვეუბნებიან - მერის არჩევნებიო - მინისტრებამდე რომ ავიდნენ, თუ ამას არ ახლავს საპარლამენტო არჩევნები შემოდგომაზე, არ მოხერხდება შეთანხმება. ამიტომ ვერ თმობს სააკაშვილი.
- და როგორ დათმობს, თქვენი აზრით?
- უნდა დავათმობინოთ. სხვა გზა არ აქვს. მაშინ - უნდა ისროლოს. ხელისუფლება, რომელიც ანგრევს, ნანგრევებში მოექცევა. მაგრამ ეს არ იქნება ქვეყნის გამარჯვება. ისე უნდა გავაკეთოთ, რომ ვერ ისროლოს. როცა ვამბობ, რომ სააკაშვილი უნდა ჩამოვწეროთ, ჩამოწერას ახლავს პროცედურები. ჩვენ გვაქვს ზეამოცანა: ვაიძულოთ სააკაშვილი, ვერც დარჩეს და ვერც ისროლოს.