გაჰყვება თუ არა ხალხი ოპოზიციას?

"რეზონანსი" - "მთელი კვირა"

17 მარტი, 2008

კარვები ისევ გაშლილია, ოპოზიცია ისევ შიმშილობს, მაგრამ საკონსტიტუციო ცვლილებას უკვე აღარაფერი ეშველება. რესპუბლიკელი ივლიანე ხაინდრავა საზოგადოებში პროტესტის არასაკმარის მუხტს იმით ხსნის, რომ ჩვენთან, ზოგადად, სამართლებრივი ნიჰილიზმი არსებობს, და კიდევ; მაჟორიტარების თემა გაჭირვებულ საქართველოში პოპულარულია... გაჰყვება თუ არა ხალხი ოპოზიციას?

"მთელ კვირას" ივლიანე ხაინდრავა ესაუბრება.

- ჩვენს საზოგადოებაში სულ უფრო ხშირად ისმის, რომ ბოლო პერიოდში საქართველოში საზოგადოებრივ-პოლიტიკურ ცხოვრებაში უკვე აღარაფერია საინტერესო, უფრო ზუსტად - დამაიმედებელი. თქვენ როგორ შეაფასებთ რეალობას?
- პრაქტიკულად, დღე არ გავა, რომ რაღაც არ მოხდეს შინ თუ გარეთ - არცთუ უმნიშვნელო. მაგრამ დამაიმედებელი, სამწუხაროდ, პრაქტიკულად, არაფერი ხდება. საინტერესო არის კოსოვოს დამოუკიდებლობის გამოცხადების შემდეგ განვითარებული მოვლენები. მან შექმნა ახალი რეალიები - ყოველ შემთხვევაში, ევროპაში. პირდაპირი თუ არა, ირიბი გამოძახილი ამას საქართველოში აქვს: რუსეთის ბოლოდროინდელი მოძრაობებიც იმის მიმანიშნებელია, რომ კოსოვოს უნიკალური მაგალითი ჩვენთვის უკვალოდ არ ჩაივლის. უახლოეს დღეებში დაიწყება ნატო-ს სამიტი. იმედი მაქვს, მასზე ის მაინც იქნება მკაფიოდ გაცხადებული, რომ ნატო-ს კარი ღია რჩება საქართველოსთვის.
ქვეყნის შიგნითაც სულ მუდამ რაღაცები ხდება: ის ვითარება, როდესაც "ახალი მემარჯვენეები" შიმშილობენ (და არა სადმე, არამედ - პარლამენტის სპიკერის მისაღებში!)... მათი გადაწყვეტილება, ალბათ, პირდაპირ მიანიშნებს იმაზე, რომ ამ ქვეყანაში გასული წლის შემოდგომაზე დაწყებული პროცესი გრძელდება.
თუ საქართველოს ხელისუფლება იმავეს გაკეთებას აპირებს, რაც სომხეთის ხელისუფლებამ ჩაიდინა, სამოქალაქო ომის საფრთხის წინაშე დავდგებით. იმედი მაქვს, საქმე აქამდე არ მივა. მოშიმშილეთა მიმართ სოლიდარობის გამოხატვის განცდა მოქალაქეებში ძლიერდება, ხელისუფლება კი ამ ყველაფერზე ადეკვატურ პასუხებს არ იძლევა. ასეთ ვითარებაში, ცხადია, დაძაბულობა მატულობს.
- სოლიდარობის განცდას სად ხედავთ? ახლა გამოვიარე პარლამენტის წინ. ხალხი ძალიან ცოტა იყო.
- მაგალითად, გუშინ, საღამოს, რამდენიმე ათასი კაცი იყო.
- იმის თქმა გინდათ, რომ საზოგადოებაში საპროტესტო მუხტი არ შესუსტებულა?
- შეუძლებელია, ნახევარი წლის განმავლობაში მუხტი ერთ დონეზე იყოს შენარჩუნებული. ერთგვარი სინუსოიდა არის: აღმავლობაც არის და დაღმავლობაც. ვფიქრობ, რომ ერთგვარი დაღმავალი ვექტორი დაძლეულია. ის ახლა, ალბათ, აღმავლობის გზით მიდის: სახიფათო აღმავლობის გზით.
- თებერვლის შიმშილობის შეუმდგარ აქციას გავიხსენებ. მაშინ რესპუბლიკელებმა შიმშილობაზე უარი თქვით. შემდეგ ეს აქციაც აღარ შედგა - ცნობილი მოტივით. მაშინ რატომ არ გამოუცხადეთ სოლიდარობა თქვენს პოლიტიკურ პარტნიორებს?
- ვფიქრობდით, რომ არ იყო ამოწურული ჩვენი ყველა შესაძლებლობა. არ გვქონდა იმის ილუზია, რომ ოპოზიციის ყველა მოთხოვნას დააკმაყოფილებდნენ, მაგრამ ნადვილად გვქონდა იმედი, რომ პოლიტიკური დიალოგის პროცესი წინ წავიდოდა.
- არც ახლა შეუერთდით შიმშილობის აქციას. შიმშილობის გარეშე ბრძოლით რას მიაღწიეთ?
- ... ვერაფერს. ხელისუფლებამ არა მხოლოდ არ გადადგა შემხვედრი ნაბიჯები, არამედ სიტყვა გატეხა იმ შეთანხმებებზე, რომლებიც, ფაქტობრივად, მიღწეული იყო. ისინი ეხებოდა, მაგალითად, არჩევნებს; თარხნიშვილს...
- თარხნიშვილი პრინციპული მნიშვნელობის საკითხი იყო?
- თარხნიშვილი არის დღეს ამ ქვეყანაში გაყალბების, უსინდისობის სიმბოლო!
- თარხნიშვილი ახალ საკონსტიტუციო ცვლილებაზე უარესია?
- მესმის, რომ გაცილებით მნიშვნელოვანია კანონმდებლობის წესრიგში მოყვანა, მაგრამ თარხნიშვილის მოშორებისთვის საჭირო იყო მხოლოდ ერთი ზარი შესაბამისი კაბინეტიდან. სიმბოლური ჟესტიც კი არ გადაიდგა! მხოლოდ საზოგადოებრივ მაუწყებელთან დაკავშირებული საკითხი "დაიძრა", მაგრამ მის საბოლოოდ მოგვარებას მაინც დიდი დრო სჭირდება.
- კინწურაშვილის წასვლასაც სიმბოლურ მნიშვნელობას ანიჭებთ?
- რა თქმა უნდა, არ მაქვს იმის ილუზია, რომ სამეურვეო საბჭოს შეცვლით ეს ტელევიზია სანიმუშო გახდება. კინწურაშვილის წასვლა მცირე სიმბოლური მნიშვნელობის ნაბიჯი იყო. ტელევიზიის ახალ ლიანდაგებზე გადაწყობას, ცხადია, დრო სჭირდება. რა თქმა უდა, მნიშვნელოვანია, ვინ გახდება ამ არხის გენერალური დირექტორი. ნორმალური მაუწყებლობის ჩამოყალიბებას პოლიტიკური ნება სჭირდება და ამას სჭირდება დრო პოლიტიკური ნების არსებობის შემთხვევაშიც.
- სანამ რესპუბლიკელები ერთიან ეროვნულ საბჭოს დატოვებდნენ, სულ გვესმოდა, - ეს საბჭო მართლაც ერთიანიაო. ამ მტკიცების ფონზე, თქვენ გაერთიანებული ოპოზიციიდან წახვედით.
- როდესაც ეროვნული საბჭო ყალიბდებოდა, ვამბობდით, რომ ამ ფორმატში თანამშრომლობა არ ნიშნავს ერთიანი სიით საპარლამენტო არჩევნებში გასვლას. თავისუფალი მოქმედების მაღალ ხარისხს ყველა პარტია იტოვებდა. თუმცა, ვფიქრობ, რომ ერთიან ფორმატში კეთილსინდისიერად ვიმუშავეთ. ჩვენ საბჭოში მიღებული პროცედურების ერთგულები ვიყავით. როდესაც პრეზიდენტობის კანდიდატად ლევან გაჩეჩილაძე დასახელდა, ყველაფერი გავაკეთეთ იმისთვის, რომ ის არჩევნებზე კარგად გამოსულიყო. ასეთი არაერთი გადაწყვეტილების დასახელება შეიძლება.
- სანამ ეროვნული საბჭოდან გახვიდოდით, ამბობდით: ჩვენი ამ საბჭოში ყოფნა და, საერთოდ, ჩვენი ერთიანობა საზოგადოებრივი დაკვეთააო. ახლა რა მოხდა? საზოგადოებრივი დაკვეთა შეიცვალა?
- ამოცანა შეიცვალა. საპრეზიდენტო არჩევნებში აქცენტი პიროვნებაზე კეთდება, საპარლამენტო არჩევნებში კი - პარტიაზე. საგურამოს მანიფესტზე შეთანხმებისას რაიმე სერიოზული პრობლემები არ შექმნილა - იმიტომ, რომ საქართველოში საბაზისო საკითხებში არსებულ პრობლემებთან დაკავშირებით ყველა თანხმდება. მაგრამ, როდესაც პარლამენტში შესვლის გადაწყვეტილებას იღებ...
პარლამენტში შეხვიდე იმთავითვე განსხვავებული წარმოდგენების მქონე კონგლომერატის სახით და, ვთქვათ, სახელმწიფო ბიუჯეტის პირველივე განხილვისას დაიშალო, ვფიქრობ, ამომრჩევლის წინაშე არცთუ სამართლიანი საქციელი იქნება. როდესაც საპარლამენტო არჩევნებზე მიდიხარ და გაქვს პარტიული პლატფორმა, რომელიც არ თანხვდება სხვა პარტიის პლატფორმას, შენ კი მასთან ერთად - ერთიანი ბლოკით წარდგები ამომრჩევლის წინაშე, დაკვირვებული თვალი არ დაგიჯერებს. თუმცა, კონკრეტულ პოლიტიკურ ვითარებაში პოლიტიკოსები ვალდებულნი არიან, შექმნილ ვითარებას ალღო აუღონ. ჩვენ გვყავს ამომრჩეველთა ნაწილი, რომელიც ამბობდა: რესპუბლიკელებს მხარს დავუჭერდით, მაგრამ იმ რაღაც უცნაურ გაერთიანებაში რომ არიან, ამიტომ ხმას არ მივცემთო. საქართველოში არის ისეთი ამომრჩეველიც, რომელსაც გაერთიანებულ ოპოზიციაში რესპუბლიკელების ყოფნა აღიზიანებდა. ჩვენს პარტიას ბევრი სახე ჰყავს. ეს პარტიის სიძლიერეც არის, მაგრამ ხანდახან - პრობლემების შემქმნელიც: ვიღაცას მოსწონს ლევან ბერძენიშვილი და არ მოსწონს ივლიანე ხაინდრავა, ან: მოსწონს დავით უსუფაშვილი და არ მოსწონს თინა ხიდაშელი. ჩვენ გაერთიანებული ოპოზიცია ჩვენგან გამოვათავისუფლეთ.
- მათი ინტერესები გაითვალისწინეთ და შესაძლო გართულებების პრევენცია მოახდინეთ?
- ოპოზიციურ ამომრჩეველს არჩევანის დამატებითი შესაძლებლობა მივეცით.
- ამომრჩეველთა ერთი ნაწილი მიიჩნევს, რომ სწორედ გაერთიანებული ოპოზიციის დატოვების გამო რესპუბლიკელები ხმებს დაკარგავენ. მათ თქვენი წასვლა ერთობიდან წასვლად აღიქვეს. ამ ამომრჩევლების პოზიციას როგორ შეაფსებთ?
- ეს მათი ნებაა. ოპოზიციური ამომრჩეველი ამით არ იკარგება.
- მაგრამ რესპუბლიკელებს ამით ამომრჩეველი არ გეკარგებათ?
- ჩვენი ამომრჩეველი არსად არ მიდის. არ გამოვრიცხავ იმასაც, რომ ჩვენ გვერდით შეიძლება სხვა ტიპის ამომრჩეველიც აღმოჩნდეს. მაგრამ ამაზე ახლა საუბარი არ მსურს.
- რატომ?
- საიმედო მონაცემები არ მაქვს.
- საპრეზიდენტო არჩევნებში ბევრმა ხმა გაჩეჩილაძეს იმიტომ მისცა, რომ ეს ხმები სააკაშვილს არ წაეღო. ფიქრობთ, რომ იმ ამომრჩევლების ხმებს აიღებთ, ვისაც არ უნდა, ხმა სხვა ოპოზიციურ ძალებს მისცეს?
- იქნებ, არის ამომრჩეველი, რომელმაც საპრეზიდენტო არჩევნებში ხმა მისცა სააკაშვილს, მაგრამ საპარლამენტო არჩევნებში არ აპირებს, ხმა "ნაციონალურ მოძრაობას" მისცეს? ცხადია, ვერ ვიტყვი, რომ ეს ერთმნიშვნელოვნად რესპუბლიკური პარტიის ამომრჩეველია.
ეს, სხვათა შორის, ჩვენი პირველი არჩევნები იქნება, სადაც ცალკე სუბიექტად გამოვალთ - თუ არ ვიგულისხმებთ აჭარის არჩევნებს, სადაც ყოველთვის სერიოზული პოზიციები გვქონდა.
- მაგრამ ქვეყნის მასშტაბით, არჩევნების წინ, ყოველთვის იღებდით რომელიმე პოლიტიკურ ძალასთან ალიანსში შესვლის გადაწყვეტილებას. ახლა გაქვთ იმედი თქვენი შესაძლებლობების?
- რა თქმა უნდა. ჩვენი პარტიის შესაძლებლობები მაღალია. უკანასკნელ წლებში რესპუბლიკური პარტია ხარისხობრივად გაძლიერდა. რიცხობრივადაც მნიშვნელოვნად გავიზარდეთ. ბოლო პერიოდის შენაძენები - დავით ზურაბიშვილი და ირაკლი ბათიაშვილიც ერთგვარი მინიშნებაა იმაზე, რომ ჩვენთან ძლიერი პოლიტიკური ცენტრი იქმნება. რა თქმა უნდა, საბოლოოდ, ყველაფერს არჩევნები აჩვენებს, ოღონდ ეს არჩევნები არჩევნებს უნდა დაემსგავსოს.
- ახალი საკონსტიტუციო ცვლილების გათვალისწინებით რა პერსპექტივა გაქვთ?
- "ნაციონალურმა მოძრაობამ" ითვალა, ითვალა, და პარლამენტში თავისი უმრავლესობა რომ ვერ ნახა, ოცდახუთი ადგილი პროპორციული ნაწილიდან მაჟორიტარულ ნაწილში გადაისროლა - იმ იმედით, რომ ოცდახუთი მანდატიდან ოცს მაინც აიღებს და პარლამენტში უმრავლესობის რეალური შანსი იქნება.
- თუ - საკონსტიტუციო უმრავლესობის?
- თუ არჩევნები ნორმალურად ჩატარდება, პარლამენტში "ნაციონალური მოძრაობის" საკონსტიტუციო უმრავლესობად მოსვლის პერსპექტივას ვერ ვხედავ.
- მაგრამ, თუ ამის გარანტი კანონმდებლობა იქნება?
- საბოლოოდ, ის გარანტი მაინც არ არის - მიუხედავად იმისა, რომ კონსტიტუციაში ძალიან მძიმე ცვლილება შეიტანეს: ოცდახუთი დეპუტატი, რომელიც, ძირითადად, ოპოზიციიდან უნდა ყოფილიყო წარმოდგენილი, ახლა ხელისუფლების კონტროლქვეშ აღმოჩნდება. ამაზე ფრთხილი რეაქცია საერთაშორისო ორგანიზაციების მხრიდან უკვე არის. თუმცა, საერთაშორისო ორგანიზაციების მიმართ ჩემი პატივისცემის მიუხედავად, ამ ქვეყანაში პრობლემებს ამ ქვეყნის მოქალაქეები ვწყვეტთ.
ძალიან არასახარბიელო საკანონმდებლო ვითარებაში მოგვიწევს არჩევნებში მონაწილეობა, თუ დარჩენილ დროში რაღაც-რაღაცები კარდინალურად არ გაუმჯობესდება. თუმცა, ამ კონსტიტუციას, ეტყობა, აღარაფერი ეშველება.
- რა ცვლილებებს ელოდებით?
- საარჩევნო კომისიების პარიტეტის პრინციპზე დაკომპლექტებას და საოლქო კომისიებში ოპოზიციური სპექტრის წარმომადგენლობის შეყვანას.
- დიალოგის არარსებობის პირობებში?
- ოპოზიცია ცდილობს, ყველაფერი გააკეთოს იმისთვის, რომ საპარლამენტო არჩევნები მეტ-ნაკლებად ცივილიზებულად ჩატარდეს.
მაგრამ წარმოიდგინეთ ვითარება: ჩატარდა საპარლამენტო არჩევნები და ცესკო-ში წარმოდგენილმა ოპოზიციურმა პარტიებმა შემაჯამებელ ოქმს ხელი არ მოაწერეს. ქვეყანა, უბრალოდ, დაიყოფა ორ ბანაკად: სახელისუფლებოდ და ყველა დანარჩენად! ქვეყანაში, სადაც პრეზიდენტს შიდა ლეგიტიმაცია არ აქვს, პარლამენტის ლეგიტიმაციის საკითხიც კითხვის ნიშნის ქვეშ არ უნდა დადგეს. მაშინ, როდესაც ქვეყნის წინაშე მართლაც სერიოზული საგარეო პოლიტიკური გამოწვევები დგას, ეს ვითარება დაასამარებს ჩვენს პროექტებს, ინტეგრაციულ პროცესებს.
გასული წლის სექტემბერში უკრაინაში, ვადამდელ საპარლამენტო არჩევნებში დამკვირვებლის სტატუსით ვიმყოფებოდი. არც ერთმა დამარცხებულმა პოლიტიკურმა სუბიექტმა ეჭვის ქვეშ არ დააყენა არჩევნების შედეგები. იუშჩენკომ, რომელსაც ბევრი აკრიტიკებს, სუსტი პრეზიდენტი არისო, ქვეყანაში უკვე დაამკვიდრა სამართლიანი საპარლამენტო არჩევნების პრაქტიკა. მან მიიღო ის პირობები, რომლებიც ჯერ კიდევ კუჩმას დროს იყო დადგენილი: უკრაინა საპრეზიდენტო რესპუბლიკიდან საპარლამენტო რესპუბლიკის მოდელზე გადადის. ცნობილია, რომ ამ დროს პრეზიდენტის უფლებამოსილებები იზღუდება. იუშჩენკომ დაიცვა თამაშის წესები. სააკაშვილმა კი, პრეზიდენტის რანგში, პირველ რიგში, უფლებამოსილებები გაიფართოვა - 2004 წლის თებერვლის საკონსტიტუციო ცვლილებებით. ორიოდე წლის წინ გიგა ბოკერიამ გამოაცხადა, - საქართველოში ოპოზიცია არ არსებობსო. ჯერ ერთი, ოპოზიცია არსებობდა, ის ძალას იკრებდა და მან, ძალიან მალე, თავისი ძალა ყველას დაანახა. და მერე: რა უნდა გიხაროდეს, ქვეყანაში ოპოზიცია თუ არ არსებობს?
- თებერვლის საკონსტიტუციო ცვლილება ახსენეთ. მაშინ ამასთან დაკავშირებით რესპუბლიკელების მიერ გამოთქმული პროტესტი გარკვეულ ჩარჩოში ჩაიკეტა. იგი საზოგადოებრივი პროტესტის საფუძველი არ გამხდარა და, ალბათ, სწორედ ამიტომ გაღრმავდა კრიზისი ქვეყანაში. იქმნება შთაბეჭდილება, რომ არც უახლესი საკონსტიტუციო ცვლილება ხდება საზოგადოებრივი პროტესტის საფუძველი.
- მაშინ საზოგადოებაში ჩვენი პროტესტი იმიტომ არ გავიდა, რომ ქვეყანაში პოსტრევოლუციური ვითარება იყო. ქვეყანაში იმედი ძალიან პერსონიფიცირებული იყო. მაშინ მწვავე კრიტიკით გამოვედით - მიუხედავად იმისა, რომ ჯერ კიდევ ერთიან კოალიციაში ვიყავით "ნაციონალურ მოძრაობასთან". და ჩვენ გავხდით კრიტიკის საგანი გაუგებარი მოტივით: "აცალეთ!"
ახლა, რა თქმა უნდა, პროტესტი არსებობს, მაგრამ - სრულიად არასაკმარისი. ამას ორი საფუძველი აქვს: პირველი - ეს არის ზოგადი სამართლებრივი ნიჰილიზმი ქვეყანაში: როდესაც კანონის მიმართ პატივისცემა არ არსებობს.
რაც შეეხება მეორე მიზეზს: მაჟორიტარების თემა პოპულარულია, განსაკუთრებით - სოფლად, გაჭირვებულ მოსახლეობაში. არჩევნები მათთვის ხეირია. მაჟორიტარი კანდიდატი ხარჯავს დიდ ფულს იმისთვის, რომ ეს არჩევნები მოიგოს. ეს პირდაპირი მოსყიდვაა! ამომრჩეველი პარლამენტის წევრობის კანდიდატისგან ითხოვს იმას, რაც ადგილობრივი ხელისუფლების წარმომადგენლისგან უნდა მოითხოვოს. მაგრამ, როდესაც ადგილობრივი ხელისუფლება ფიქციაა, იმედი რჩება, იქნებ მაჟორიტარმა მაინც მოგვხედოსო. ასე რომ, მაჟორიტარულ არჩევნებში გადამწყვეტი იქნება ფული, პოლიტიკური შენაკადი კი - ძალზე მცირე.
ხელისუფლებამ, თავისი ინტერესებიდან გამომდინარე, აზრიანი სვლა გააკეთა. მაგრამ ეს სვლა - 75-75-ზე - საქართველოში, ჩემი აზრით, აბსოლუტურად კონტრპროდუქტიულია სტაბილური პოლიტიკური სისტემის ჩამოყალიბების თვალსაზრისით.
- იქნებ, გარკვეულწილად, თქვენი - ოპოზიციის ბრალიც არის, ასეთი საკონსტიტუციო ცვლილება რომ დაგვიდეს.
- ცვლილებები ისეთ შემჭიდროებულ ვადებში გაკეთდა და იმდენად ააყირავა არსებული შეთანხმებები ჩვენსა და საპარლამენტო უმრავლესობას შორის, რომ...
- "გადაგაგდეს"?
- შეძლება, ასეც ითქვას. ეს არის "გადამგდები" ხელისუფლება: პოლიტიკური ოპოზიციის, ხალხის, გნებავთ - უცხოელი პარტნიორების - ვისიც გინდათ!
- სხვათა შორის, რესპუბლიკელებზე ამბობენ, რომ მათ დასავლეთი საქართველოს მოქმედი ხელისუფლების რეალურ ალტერნატივად მოიაზრებს. მეორე მხრივ, საუბრობენ იმაზე, რომ რესპუბლიკელებს პარლამენტის თავმჯდომარესთან ძალზე თბილი ურთიერთობა გაქვთ. რას იტყვით ამასთან დაკავშირებით?
- მომბეზრდა გამუდმებით მტკიცება, რომ აქლემი არ ვარ.
რაც შეეხება დასავლეთთან ურთიერთობას: იგი ვიღაცას ანგარიშს უწევს მხოლოდ მაშინ, როდესაც ხედავს ძალას, გნებავთ - ალტერნატივას. 2003 წელს აზერბაიჯანში, საპრეზიდენტო არჩევნებში დამკვირვებლის სტატუსით ვიმყოფებოდი. ის არჩევნები, საბოლოოდ, სისხლისღვრით დასრულდა. ვფიქრობ, მაშინ დასავლეთმა ან არ დაუჯერა აზერბაიჯანის ოპოზიციას (რომელიც საკმაოდ ძლიერი იყო), ან თავი მოაჩვენა ისე, რომ არ იცოდა, რეალურად რა ხდებოდა. ფაქტობრივად, იქ ოპოზიცია გაიწირა. იგივე მოხდა ახლა სომხეთში. ქართველებმა, შეიძლება ითქვას, დაუჯერეს გაჩეჩილაძეს, მაგრამ დასავლეთისთვის ის სრულიად უცხო, გაუგებარი ფიგურა აღმოჩნდა. მათთვის მთლად "გასაგები" გაერთიანებული ოპოზიციაც არ იყო. ამ ვითარებაში ძალიან სერიოზული, ღრმა კონფლიქტი იქმნება. საქართველოში გაჩნდა ანტიდასავლური, უფრო ზუსტად, ანტიამერიკული განწყობები - იმიტომ, რომ მოხდა კონფლიქტი ორ ფაქტორს შორის: როგორ ვაფასებთ საკუთარ თავს ჩვენ - ქართველები და როგორ გვაფასებს დასავლეთი, პირველ ყოვლისა - აშშ. ჩვენ საკუთარი თავის მიმართ პატივისცემა დავიბრუნეთ. დასავლეთი კი გვიყურებს, როგორც მაინც ძალიან საეჭვო წარმონაქმნს, სადაც ხელისუფლების შეცვლამ შეიძლება დიდი დესტაბილიზაცია გამოიწვიოს: ოღონდ დესტაბილიზაცია ნუ იქნება! აი, აქ ჩამოყალიბდა ძალზე საყურადღებო კონფლიქტი - ქართველების თვითშეფასებასა და დასავლეთის შეფასებას შორის. სჯობს, ამას დასავლეთმა დროულად მიაქციოს ყურადღება.
- ზემოთ გკითხეთ არა დასავლეთისა და გაჩეჩილაძის (ან - ეროვნული სბჭოს), არამედ დასავლეთისა და ქართველი რესპუბლიკელების ურთიერთმიმართებაზე. იქნებ, თქვენ მოიაზრებით საქართველოში დასავლეთის დასაყრდენად?
- დასავლეთის და, უპირველესად, შეერთებული შტატების რეაქცია საპრეზიდენტო არჩევნებზე იმაზე მეტყველებს, რომ მათ, ამ ეტაპზე, სააკაშვილს დაუჭირეს მხარი. რაც შეეხება საპარლამენტო არჩევნებს: დამოკიდებულება პრინციპულად განსხვავებულია - იმიტომ, რომ ეს პარლამენტი ყველას (მათ შორის, დასავლეთში) ყელში ამოუვიდა! თუკი სააკაშვილი ისევ ასეთ პარლამენტს შეინარჩუნებს, ეს დასავლეთისთვის გამოწვევა იქნება - იმიტომ, რომ ასეთი ვითარება სტაბილურობას შეუქმნის საფრთხეს. მიმაჩნია, რომ აუცილებელია პოლიტიკაში ევროპული ვექტორის გაძლიერება.
- ამერიკულის საპირწონედ?
- ჩვენს საგარეო პოლიტიკაში აშკარა დისბალანსია. ძალიან კარგია, რომ ამერიკელები ასეთი თავგანწირვით გვიჭერენ მხარს ნატო-ში ინტეგრაციისთვის, მაგრამ საქართველო ამერიკის 51-ე შტატი ვერ გახდება. საქართველოს შეუძლია, გახდეს საერთო ევროპული ოჯახის წევრი.
- გიორგი ხაინდრავა ბერეზოვსკის შეხვდა. როგორია რესპუბლიკელების პოზიცია ბერეზოვსკის ინტერესებთან დაკავშირებით?
- ბერეზოვსკი აბსოლუტურად უცხო ადამიანია ამ ქვეყნისთვის. ის ამ ქვეყნის მოქალაქე არ არის. შესაბამისად, არც პოლიტიკური საქმიანობის შესაძლებლობა არ აქვს და არც მგონია, რომ მას საქართველოში პოლიტიკური საქმიანობის ინტერესი ჰქონდეს. ალბათ, უფრო შესაძლებელია, რაღაც ინტერესი "ტელეიმედის" მიმართ ჰქონდეს.
- მხოლოდ "ტელეიმედი"?
- იმდენად შორს არის და უცხოა, რომ მკითხაობაც კი არ მინდა.
- ზემოთ ისიც აღნიშნეთ, ორი წლის წინ ბოკერიას უხაროდა, - საქართველოში ოპოზიცია არ არისო. თქვით, რომ მაშინ ოპოზიციამ თავისი ძალა ყველას აჩვენა. ახლა საჭირო რომ გახდეს, ხალხის ქუჩაში გამოყვანას შეძლებთ?
- საზოგადოება ცოცხალია. მისი აქტივობაც სინუსოიდურია. შესაძლოა, არა იმ სისწრაფით, მაგრამ პროცესი მაინც მიდის.
- საუბრისას ირაკლი ბათიაშვილი ახსენეთ. ფიქრობთ, რომ მისი, როგორც ყოფილი პოლიტპატიმრის ფაქტორი ამომრჩეველზე იმუშავებს?
- ის არის ადამიანი, რომელსაც ქართველი საზოგადოება იცნობს; ტყუილად იჯდა ციხეში...
- ე.ი., პოლიტპატიმრის ეფექტი გაითვალისწინეთ. ეს არის მისი თქვენს პარტიაში გაწევრიანების საფუძველი?
- ამ ადამიანმა განცხადების საფუძველზე მოგვმართა.
- ნებისმიერმა ადამიანმა განცხადებით რომ მოგმართოთ, პარტიაში მიიღებთ?
- რა თქმა უნდა, არა. ბათიაშვილის ბოლოდროინდელი პოზიციები, საერთოდ, მისი ფასეულობები რესპუბლიკური პარტიის პოზიციებსა და ფასეულობებს თანხვდება.