(პოლიტ)სოციოლოგიური სარკე თბილისელებისთვის

"რეზონანსი" - "მთელი კვირა"

10 მარტი, 2008

2008 წლოს 5-16 თებერვალს, კონფლიქტებისა და მოლაპარაკებების საერთაშორისო კვლევითი ცენტრის (ICCN) მიერ ჩატარდა თბილისის მოსახლეობის სოციოლოგიური გამოკითხვა. იგი, ძირითადად, საქართველოში 2007-2008 წლების ნოემბერ-იანვრის პოლიტიკურ მოვლენებთან დაკავშირებულ საკითხებს ეხებოდა.
კვლევამ აჩვენა, რომ თბილისში ყველაზე ავტორიტეტული ფიგურა საქართველოს კათალიკოს-პატრიარქია. "ეკლესია - ისევე, როგორც მითოლოგიზებული ისტორია, ქართული იდენტობის ერთ-ერთი საყრდენია", - შენიშნავს ICCN-ის კვლევითი განყოფილების ხელმძღვანელი, ფსიქოლოგი გაგა ნიჟარაძე.
რეიტინგული მაჩვენებლით მეორე ადგილზეა... გიორგი თარგამაძე. გ. ნიჟარაძე შეგვახსენებს, რომ: "ზვიად გამსახურდიას მისმა ცნობილმა მონანიებამ არ შეუშალა ხელი, ამომრჩეველთა ხმების 90% მოეპოვებინა".
"მთელ კვირას" ფსიქოლოგი გაგა ნიჟარაძე ესაუბრება.

- რაოდენობრივი სოციოლოგიური გამოკვლევა ჩატარდა გამოკითხვის მეთოდით, პირისპირ ინტერვიუს ფორმის გამოყენებით. გამოკითხვისთვის შეირჩა სხვადასხვა ასაკის, სქესის, განათლებისა და სოციალური მდგომარეობის 1000 რესპონდენტი.
- გამოკითხულთა უმრავლესობის (68.5%) აზრით, ნოემბრის საპროტესტო აქციებზე ხალხი, ძირითადად, ეკონომიკური გაჭირვების გამო მივიდა. პროტესტის გამოხატვის მთავარ საფუძვლად რესპონდენტთა მხოლოდ 45.9% მიიჩნევს ქვეყანაში გაბატონებულ უსამართლობას. ხელისუფლება სწორედ ამას ამბობდა, - საპროტესტო აქციებზე ხალხი, ალბათ, ეკონომიკურმა პრობლემებმა გამოიყვანაო. ოპოზიცია კი ამტკიცებდა, რომ პროტესტს უფრო ღრმა მიზეზი ჰქონდა.
- გამოკითხვამ ხალხის აზრი გვაჩვენა. საერთოდ, სოციალური მეცნიერებები, ძირითადად, ემპირიულ მონაცემებს ეყრდნობა. ასეთი მონაცემის მიღებისთვის კი ერთ-ერთი მეთოდი რაოდენობრივი გამოკითხვაა.
სხვათა შორის, 7 ნოემბრის მოვლენებისთვის პასუხისმგებლობას გამოკითხულთა მნიშვნელოვანი ნაწილი ხელისუფლებასაც და ოპოზიციასაც ერთნაირად აკისრებს. ეს იმას ნიშნავს, რომ მას ორივეს მიმართ კრიტიკული დამოკიდებულება აქვს. თუმცა, საინტერესოა ისიც, რომ დასაშვები ორი პასუხის მიხედვით, ასეთი შედეგი მივიღეთ: რესპონდენტთა უმრავლესობის აზრით, პასუხისმგებლობა ორივე მხარეს ეკისრება, უფრო კი - ხელისუფლებას.

- ნოემბრის მოვლენების დროს მართლმადიდებელი ეკლესიის პოზიციას დადებითად აფასებს გამოკითხულთა 55%, 34.2% კი - არც დადებითად, არც - უარყოფითად. თქვენი შეფასებით, ეს რაზე მიუთითებს?
- საერთოდ, ეკლესიის იმიჯი არის ასეთი: ის პოლიტიკაში არ უნდა ჩაერიოს.
- მიგაჩნიათ, რომ მაშინ ეკლესია პოლიტიკურ პროცესებში არ ჩარეულა?
- ჩაერია, მაგრამ არა პოლიტიკური თვალსაზრისით. რესპონდენტებს კი მიაჩნიათ, რომ ეკლესია ისე მოიქცა, როგორც უნდა მოქცეულიყო.
- ეკლესია ირიბად, მაგრამ მაინც ჩაერია პოლიტიკურ პროცესებში.
- დიახ, ასე იყო: ის მოუწოდებდა შერიგებისკენ, თანხმობისკენ. ეკლესიამ, საზოგადოების აზრით, სწორედ ეს უნდა აკეთოს. საკუთრივ, პოლიტიკაში ის არ ჩარეულა. პოლიტიკაში ჩარევა ვიღაცისთვის მხარის დაჭერას ნიშნავს.
- თქვენ ნოემბრის მოვლენების შემდეგ შენიშნეთ, რომ ეკლესიამ მაშინ პროცესებში ჩარევა დააგვიანა. ახლა რას იტყვით?
- ისე ჩანდა, თითქოს ეკლესია ოპოზიციის მხარეს იყო. პატრიარქის ზოგიერთი გამონათქვამი ასეთი ვარაუდის საფუძველს იძლეოდა. თუ მართლა ასე იყო, მაშინ მას უფრო მკაფიოდ უნდა გამოეხატა თავისი პოზიცია.
- გამოკითხვამ კი არ უჩვენა, რომ ეკლესია ოპოზიციის მხარეზე იყო.
- იმიტომ, რომ დღეს საქართველოში ეკლესია არის ყველაზე პატივცემული და ავტორიტეტული ინსტიტუტი. ცნობილია: თუ ვინმეს პატივს სცემ, მაშინ მისი შეფასებისას სუბიექტური ხარ.
- პოლიტიკოსებისა და საზოგადო მოღვაწეების რეიტინგში პირველ ადგილზე (94,2%) კათალიკოს-პატრიარქია. რით ახსნით ამ დამოკიდებულებას?
- იმით, რომ ეკლესია...

- ეკლესია თუ პატრიარქი?
- შეიძლება ითქვას, რომ პატრიარქი, ამ შემთხვევაში, ეკლესიის სიმბოლოა. ეკლესია - ისევე, როგორც მითოლოგიზირებული ისტორია, დღეს ქართული იდენტობის ერთ-ერთი მთავარი საყრდენია. ამიტომ, ამ საკითხში ყველა თანხმდება - მიუხედავად იმისა, თუ როგორი დამოკიდებულება აქვს გულის სიღრმეში ნებისმიერ პოლიტიკურ ძალას, საჯაროდ ყველა ამბობს, რომ ეკლესია არის ყველაზე ავტორიტეტული და პატივსაცემი ინსტიტუცია. ადამიანები, ყველაზე მეტად, პატრიარქს ენდობიან.
... როდესაც საბჭოთა კავშირი დაიშალა, საქართველომ დაკარგა ჩვეული ორიენტირები და ჩვეული სიამაყის საფუძვლები: ხელოვნება, ფეხბურთი და სხვა "საამაყო ფაქტორები" ნელ-ნელა შემოეცალა და დარჩა ის, რაზეც ყველა შევთანხმდით: მართლმადიდებლობა და თამარ მეფე. ამის გარშემო ვტრიალებთ.
- ეს ირონიაა? მართლმადიდებლობა არის თუ არა ქართველებისთვის რეალური დასაყრდენი?
- მართლმადიდებლობა ქართველებისთვის ფსიქოლოგიური დასაყრდენია.
- უფრო ზუსტად?
- საერთოდ, რწმენა, რელიგია არის ფსიქოლოგიური დასაყრდენი და, როგორც აღვნიშნე, მართლმადიდებლობა და მითოლოგიზირებული ისტორია ქართული იდენტობის ერთ-ერთი მთავარი კომპონენტებია.
- თქვენი აზრით, საქართველოში ამ კომპონენტებს რეალური დატვირთვა აქვს?
- თუ მას ეყრდნობი, ე. ი., დატვირთვაც აქვს.
- სოციოლოგიური გამოკითხვის რეიტინგში, პოლიტიკოსების გვერდით, საჯარო მოღვაწეთა შორის, დასახელებულია მხოლოდ კათალიკოს-პატრიარქი. ნუსხაში სხვები მხოლოდ პოლიტიკოსები არიან. რატომ არ შეიყვანეთ მასში სხვა საზოგადო მოღვაწეები?
- მივიჩნიეთ, რომ არავინ იყო იმდენად ავტორიტეტული ფიგურა, რომ ამ სიაში ჩაგვეწერა.
- მიგაჩნიათ, რომ ასეთი ფიგურები, რეალურად, არ არიან?
- ჩემი აზრით, არ არიან.
- რით ახსნით იმას, რომ საქართველოს კათალიკოს-პატრიარქის შემდეგ, მოსახლეობაში ნდობის მაღალი ხარისხით გიორგი თარგამაძე სარგებლობს?
- ვერაფრით ავხსნი. გამოკითხვის პერიოდი დაემთხვა მისი ქრისტიანულ-დემოკრატიული მოძრაობის დაფუძნებას. ალბათ, ამან ითამაშა გარკვეული როლი: სიახლის ფაქტორი ყოველთვის მოქმედებს.
- რატომ? გიორგი თარგამაძე ახალი ფიგურა იყო პოლიტიკაში?
- დიახ - როგორც პოლიტიკოსი. მან გამოაცხადა: "ვიყავი ჟურნალისტი, ახლა პოლიტიკოსი ვარ".
- პოლიტიკაში თარგამაძე ადრეც იყო.
- ყოველ შემთხვევაში, თავისი პარტია არ ჰქონდა.

- ასლან აბაშიძის "აღორძინებაში" იყო.
- მართალია, მაგრამ მაშინ ასლან აბაშიძე იყო მთავარი ფიგურა, თარგამაძე კი - მისი პრეს-მდივანი. ვიმეორებ: სიახლის მომენტი არის მნიშვნელოვანი. როდესაც გოგა ხაინდრავა სახელმწიფო მინისტრის თანამდებობიდან გაათავისუფლეს, მაშინ მას ყველაზე მაღალი რეიტინგი ჰქონდა. მალე კი მაჩვენებელი დაეცა. შეიძლება, თარგამაძის შემთხვევაშიც ასეთი ეფექტი "მუშაობდა", თუმცა, შეიძლება, სულაც არ იყოს ასე. მომავალი გვიჩვენებს, თუ რა ნიშას დაიკავებს თარგამაძე ქართულ პოლიტიკურ სპექტრში.
- საინტერესოა თქვენი აზრი: თარგამაძის ნაცვლად პოლიტიკაში ნებისმიერი სხვა სუბიექტი რომ გამოჩენილიყო, შეიძლება, მასაც მაღალი რეიტინგი ჰქონოდა?
- თარგამაძის რეიტინგი "იმედიდან" მოდის. ბევრი პარტიის დაფუძნების შესახებ შეგვიტყვია ტელევიზიით, ახალი ამბებიდან. ეს იყო და ეს. გიორგი თარგამაძე კი ცნობადი სახეა და ვიღაცისთვის - მისაღები.
- ვიღაცისთვის თუ საზოგადოებისთვის?
- ზვიად გამსახურდიას მისმა ცნობილმა მონანიებამ არ შეუშალა ხელი, ამომრჩეველთა ხმების 90% მოეპოვებინა.
- გიორგი თარგამაძეს რეიტინგში მოჰყვება ოპოზიციური გაერთიანების მთელი ჯგუფი. მაგრამ ეს გამოკითხვა გაერთიანებიდან რეპუბლიკელების გასვლამდე ჩატარდა. ახლა, ამ თვალსაზრისით, თქვენი დაკვირვებით, როგორი განწყობებია საზოგადოებაში?
- ჩემ გარშემო ყველაზე დიდი სიმპათია რესპუბლიკელების მიმართ არის. რა ხდება სხვაგან, არ ვიცი. ამას გამოკითხვა სჭირდება. ვფიქრობ, შევძლებთ, მოვიზიდოთ თანხები უფრო სრულყოფილი სურათის მოსაპოვებლად.
- კვლევის მიხედვით, სახელისუფლებო გუნდით უკმაყოფილონი არიან არა მხოლოდ ოპოზიციის მხარდამჭერები, არამედ პირადად სააკაშვილის მომხრეებიც. საინტერესოა, რომ ხელისუფლების წარმომადგენლებიდან გარკვეულ ნდობას ნინო ბურჯანაძე და ლადო გურგენიძე იმსახურებენ. თქვენი აზრით - რატომ?
- გურგენიძე პოზიტიურ ფიგურად აღიქმება: გარკვეული პროგრამით მოვიდა, დალაგებულად ლაპარაკობს და დაპირებებს იძლევა...
- ორმოცდაათი დღის შესახებ?
- დიახ. აქ უნდა აღვნიშნოთ, რომ გურგენიძეს მაღალი რეიტინგი აქვს სახელისუფლებო გუნდის სხვა წარმომადგენლებთან შედარებით. რაც შეეხება ბურჯანაძეს, ის დიდი ხანია, აღიქმება, როგორც ყველაზე მისაღები ფიგურა - ოპოზიციის მხრიდანაც.

- ბოლო დროს განვითარებული მოვლენების შემდეგაც?
- ახლა - ნაკლებად, მაგრამ ზოგადად, როდესაც ლაპარაკია დიალოგზე, ყოველთვის ბურჯანაძეზე გადიან. არ ვიცი, იმიჯი აქვს ასეთი, დიალოგისკენ მიდრეკილი ადამიანია თუ რაიმე სხვა მიზეზის გამო... ის, თანაგუნდელებისგან განსხვავებით, ძალიან მკვეთრ შეფასებებს არ აკეთებს.
- ეს თქვენი აზრია?
- ის ასეთად აღიქმება. ხოლო, მე რომ მკითხოთ, მას ნინო მასწავლებლის იმიჯი აქვს.
- რეიტინგის საფუძველზე გაკეთებული ფაქტორული ანალიზის მიხედვით, ხელისუფლების გუნდი საზოგადოების თვალში უფრო "შეკრულად" გამოიყურება, ვიდრე - ოპოზიციის. თქვენი აზრით, რატომ?
- ეს გასაგებიც არის: ოპოზიციის გაერთიანებაში ძალიან ჭრელი ძალებია შეკრებილი. ისინი მხოლოდ ოპოზიციურობამ გააერთიანა. ის არ არის ისეთი შეკრული და ჩამოყალიბებული პოზიციის მქონე კონგლომერატი, როგორიც სახელისუფლებო გუნდია.
კვლევამ უჩვენა კიდევ ერთი საინტერესო მონაცემი, რომლის მიხედვითაც გარკვეულწილად დგინდება საზოგადოებრივ ცნობიერებაში ამა თუ იმ პოლიტიკოსის საკუთარ გუნდთან ასოცირების ხარისხი: სახელისუფლებო გუნდში, მიხეილ სააკაშვილის შემდეგ, მეორე-მესამე ადგილზე არიან ლევან თარხნიშვილი და ეკა ტყეშელაშვილი. ეს იმას ნიშნავს, რომ ისინი დამოუკიდებელ აქტორებად არც ერთ შემთხვევაში არ განიხილება.

- კვლევამ უჩვენა, რომ პატარკაციშვილის არც ცალსახა და არც ორმხრივ-პოლარული შეფასება საზოგადოებრივ ცნობიერებაში ჩამოყალიბებული არ არის. თქვენი აზრით, რატომ? რამ შეუშალა ხელი პატარკაციშვილის მიმართ ცალსახა დამოკიდებულების ჩამოყალიბებას?
- ალბათ იმან, რომ არ ვიცოდით, სინამდვილეში, რა უნდოდა პატარკაციშვილს. უზარმაზარი კაპიტალის პატრონობა და პატარა ქვეყნის პრეზიდენტობა - შეთავსება, ალბათ, ცოტა ძნელია. ძალზე მნიშვნელოვანი იყო ისიც, რასაც ხელისუფლება იძახდა, - ყველა ჭირი და უბედურება პატარკაციშვილისგან მოდისო - ისევე, როგორც თავის დროზე ტროცკისგან მოდიოდა. როგორც ჩანს, ეს ბრალდებაც არ იყო მაინცდამაინც დამაჯერებელი. საერთოდ, ვფიქრობ, რომ პატარკაციშვილის პერსონა იდუმალებით მოცული დარჩა: მისი ზრახვები, მოტივები, მისწრაფებები. გარკვეულ როლს ისიც თამაშობდა, რომ მთლად ქართველად არ აღიქმებოდა - ამ დროს, მართლაც ბევრი სიკეთე აქვს საქართველოსთვის გაკეთებული. გარკვეული სტერეოტიპი ყალიბდება მაშინ, როდესაც ადამიანს რაღაც სქემაში ათავსებ. ის კი ამ სქემაშიც ვერ თავსდებოდა... ამ გამოკითხვაში მონაწილეობა რომ მიმეღო, პატარკაციშვილთან დაკავშირებით ვიტყოდი, რომ მიჭირს პასუხის გაცემა.

- ქუჩის აქციებს მხოლოს დესტაბილიზაცია მოაქვს და პრობლემების რეალურ გადაჭრას არ უწყობს ხელს - ამ მოსაზრებას გამოკითხულთა მნიშვნელოვანი ნაწილი იზიარებს, მაგრამ მას არ იზიარებს, ასევე, მნიშვნელოვანი ნაწილი. ოპოზიციას კი იმედი აქვს, რომ ხალხს ქუჩაში ისევ გამოიყვანს.
- 50% ცოტა არ არის.
- ეს შეიძლება ისევ ორასი ათასი იყოს?
- ქუჩაში ხალხის რაოდენობა სიტუაციის შესაბამისი იქნება. თუმცა, არ ვფიქრობ, რომ ისევ ორასი ათასი კაცი გამოვა.
- რატომ?
- მუხტის გაძლიერებას გარკვეული დრო სჭირდება.
- მუხტის გამაძლიერებელ ფაქტორს ვერ ხედავთ?
- ეს შესაძლებელი იქნება, თუკი ხალხს დააჯერებენ, რომ ახალი საკონსტიტუციო ცვლილება ანტიხალხურია ან რაღაც ამის მსგავსი.
- საინტერესოა თქვენი აზრი: ის ანტიხალხურია?
- იურიდიული თვალსაზრისით, ძალიან გამართლებულია, მაგრამ ხომ ცხადია, რომ ეს ხელისუფლების მხრიდან პარლამენტში საკონსტიტუციო უმრავლესობის მოპოვების მიზნით გაკეთდა. ეს მნიშვნელოვანია. საერთოდ კი, თუ გავიხსენებთ, სწორედ ისინი აცხადებდნენ ხელისუფლებაში მოსვლის წინ, რომ შეამცირებდნენ პარლამენტის წევრთა რაოდენობას და პარლამენტის 150 წევრიდან 100 პარტიული სიით იქნებოდა არჩეული, 50 კი - მაჟორიტარულით. ახლა კი, ერთ დღეში, ყველაფერი იცვლება!

- გამოკითხულთა მნიშვნელოვანი ნაწილის აზრით, ნოემბრის საპროტესტო აქციებისა და შემოდგომი პროცესების გავლენით, პრეზიდენტი და ხელისუფლება მეტ ანგარიშს გაუწევს მოსახლეობის განწყობას. თქვენ კი ახლა კონკრეტული მაგალითი დაასახელეთ, რომელიც ამ მხრივ ხელისუფლების მზაობაზე კი არა, სრულიად საპირისპიროზე მიუთითებს. მაშინ, რა საფუძველი აქვს მოსახლეობას, რომ მის აზრს გაითვალისწინებენ?
- ფაქტია, რომ ეკრანიდან პრაქტიკულად გაქრნენ სახელისუფლებო გუნდის ის წარმომადგენლები, რომლებიც მოსახლეობაში გაღიზიანებას იწვევდნენ; შეიცვალა კურსიც - ყოველ შემთხვევაში, დეკლარაციის დონეზე: მთავრობამ სოციალური საკითხების მიმართ ყურადღება გამოიჩინა. როდესაც ადამიანი თავის რესურსს რაღაცაში დებს; ამისთვის დროს, ენერგიას ხარჯავს (ამ შემთხვევაში, საპროტესტო აქციებში მონაწილეობას ვგულისხმობ), ის ცდილობს, გადააფასოს მიღწეული შედეგი. ამიტომ, ხელისუფლების მიმართ ოპოზიციურად განწყობილთა უმრავლესობა მიიჩნევს, რომ საპროტესტო აქციებით ხელისუფლებას ჭკუა ასწავლა და ახლა არჩევნებსაც კარგად ჩაატარებენ. არ ვიცი, ასეთი მიდგომა რამდენად ობიექტურია, მაგრამ ფაქტია, რომ ტენდენცია ყოველთვის ასეთია: თუ რაღაც გავიღე, თუ რაღაცისთვის ვიბრძოლე... ახლა ისინი მიიჩნევენ, რომ მომავალი საპარლამენტო არჩევნები უფრო სამართლიანად ჩატარდება.

- მაგრამ, თქვენი აზრით, ის, რაც ახლა საარჩევნო კოდექსთან დაკავშირებით ხდება, ამ რწმენის საფუძველს იძლევა?
- მე ასე არ ვფიქრობ. მაგრამ ვნახოთ, როგორი რეაქცია იქნება საზოგადოებაში.
- გამოკითხულთა უმრავლესობა ფიქრობს, რომ ხელისუფლების შეცვლა არ გამოიწვევს სერიოზულ დესტაბილიზაციას. თქვენი აზრით, რატომ არიან ისინი ამაში დარწმუნებულები? რისკ-ფაქტორები არ არსებობს?
- შევარდნაძე გადავაყენეთ, მაგრამ ამას დესტაბილიზაცია არ მოჰყოლია.
- ახლა ქვეყნის სათავეში სხვა ხელისუფლებაა - როგორც ამბობენ, ყველაფერზე წამსვლელი.
- თბილისის საზოგადოებას არ მიაჩნია, რომ ეს სერიოზულ დაპირისპირებას გამოიწვევს, მით უმეტეს - შეიარაღებულ დაპირისპირებას.
- მაგრამ ოპოზიცია ამბობს, რომ ნოემბრის მიტინგების დროს "ცხელი თავებიც" იყვნენ და ჩვენი დამსახურებაა, სისხლისღვრა რომ ავიცილეთო.
- შესაძლებელია. მაგრამ რაც მართლა ვისწავლეთ, ეს ქუჩის აქციებია - ის, რომ მიტინგი, დემონსტრაცია სისხლისღვრაში არ უნდა გადაიზარდოს. ნოემბერში კი, მართლაც, ძალიან ცუდი რამ მოხდა. ღმერთმა გადმოგვხედა: იმ მოვლენებს მსხვერპლი არ მოჰყოლია.
- მაგრამ რა გარანტია არსებობს, რომ მომავალ საპროტესტო აქციებზე მომიტინგეებს რაიმე საფრთხე არ შეექმნებათ?
- ხალხს იმედი აქვს (და მეც მაქვს იმედი), რომ ხელისუფლება სისხლს არ დაღვრის.

- საზოგადოებრივი მაუწყებლის ხელმძღვანელობის შეცვლას გამოკითხულთა უმრავლესობა ოპტიმისტურად უყურებს...
- საერთოდ, ნებისმიერ საზოგადოებაში ყოველგვარი სიახლე გარკვეული ოპტიმიზმის საფუძველს იძლევა.
- როგორია თქვენი აზრი: საზოგადოებრივი მაუწყებლის ხელმძღვანელობის შეცვლის შემთხვევაში, იგი რომელიმე პოლიტიკურ ძალაზე დამოკიდებული აღარ იქნება?
- ჩემი აზრით, სამეურვეო საბჭოს წევრობისთვის უფრო ღირსეული კანდიდიატები გარეთ დარჩნენ. საბჭოს წევრებიდან ბევრს არ ვიცნობ. ხოლო, ვისაც ვიცნობ, არ მგონია, მაუწყებლობის პოლიტიკის წარმართვაში სერიოზული როლი შეასრულონ. ვნახოთ, გენერალურ დირექტორად ვინ დაინიშნება.
- როგორ ფიქრობთ, აქაც პოლიტიკური მიზანშეწონილობის პრინციპი იმუშავებს?
- ვნახავთ. ხელისუფლება, ალბათ, ძალიან ნეიტრალური ფიგურის მოყვანას შეეცდება.
- ჩატარებული გამოკითხვის საფუძველზე, საბოლოოდ, რისი თქმა შეგიძლიათ: თბილისის მოსახლეობას რა ინტერესები აქვს?
- უმრავლესობას არ მოსწონს ეს ხელისუფლება. მაგრამ სხვა საკითხია, რა მოსწონს მას. მას ოპოზიცია მოსწონს იმდენად, რამდენადაც ის ხელისუფლების წინააღმდეგ გამოდის.
- თქვენი დაკვირვებით, დღევანდელი საზოგადოებრივი ცნობიერება რა აქცენტებზეა "მომართული"?
- მოქმედი ხელისუფლებით უკმაყოფილება - ნეგატივიზმი და ეკლესიის მაღალი რეიტინგი - აი, ეს განსაზღვრავს დღეს თბილისის მოსახლეობის ცნობიერებას.