"ხელისუფლების მომენტალური ხრწნა დაიწყო"

"რეზონანსი" - "მთელი კვირა"

26 მაისი, 2008

ზაზა შათირიშვილი: "ვისაც ისინი გალახავენ, აუცილებლად იქნება მათივე მეგობარი"

"ორი სამყაროა. შიზოფრენიულია. მიშა ცხოვრობს თავის ტელევიზიებში, თავის რესტორნებში; ჩვენ ვცხოვრობთ ჩვენს სამყაროში. იყო დრო, როდესაც ეს ერთი სამყარო იყო და იმიტომ მოკვდა გირგვლიანი. მაგრამ ახლა ორი სხვადასხვა სამყაროა. ამიტომ, ვისაც გალახავენ, ის აუცილებლად იქნება მათივე მეგობარი" - "მთელ კვირას" ფილოსოფოსი ზაზა შათირიშვილი ესაუბრება.

- ძალიან მნიშვნელოვანია სახელის დარქმევა: ის, რაც საქართველოში ხდება, არ არის არჩევნები; მე მაქვს ახალი ტერმინი ამისათვის: "შერჩევნები". მაქვს წინადადებაც: კონსტიტუციაში შევიტანოთ ცვლილება, რომ ეგზიტპოლების შედეგები იყოს ამავე დროს არჩევნების შედეგები. ხალხის ნერვებიც დაიზოგება, ცემა-ტყეპაც აღარ იქნება.
- რატომ წახვედით არჩევნებზე, თუკი მას ასე ირონიულად აფასებთ?
- საქართველო უცნაური ქვეყანაა: თურქმენეთსა და ლიტვას შორის. შეიძლება, ამას დავარქვათ ლიტვმენეთი, ან - თურქტვა... სახელისუფლებო ვერტიკალი ისევე იქცევა, როგორც თურქმენეთში, მაგრამ რატომღაც, ხალხი არის ძალიან აქტიური.
... თბილისში სინათლეს ჩააქრობ, მაგრამ რაიონებში გიწევს ხელების გადაგრეხვა, ცემა-ტყეპა... პირდაპირ დავწეროთ წინასწარ რაღაცები და აღარ არის საჭირო ამდენი ფულის დახარჯვა, უცხოელი დამკვირვებლების ჩამოყვანა! უცხოელი დამკვირვებლები ჩამოვიყვანოთ მერე - როდესაც ეს ყველაფერი დაიწერება. და ისინი იქნებიან უცხოელი გაკვირვებულები. მაქვს კიდევ ერთი წინადადება: აღმოჩნდა, რომ გიგი თევზაძე პარალელურად არის ეგზიტპოლების უფროსი და ჭავჭავაძის უნივერსიტეტის რექტორი. გავაერთიანოთ ეს თანამდებობები და დავარქვათ შერჩევნების სამინისტრო!
ჩემი აზრით, დღეს ხელისუფლება, გარკვეული აზრით, თვითონ არის ოპოზიცია - საკუთარი პროგრამის. მაგალითად, "ნაციონალური მოძრაობის" სიაში ძალიან ბევრი ჩემი ახლობელია. ბევრი არის ოპოზიციის მომხრე, მაგრამ ამ სიაშია. ერთ-ერთი მათგანი ათეულშიც კი არის. რა თქმა უნდა, გვარებს არ დავასახელებ.
საქართველოს პარლამენტი ოთხი წლის განმავლობაში მონოლითური იყო და ასეთი იყო ერთი მიზეზის გამო: ერთი მხრივ იყო ტვინი (ვგულისხმობ ბოკერიას და მის ჯგუფს), მეორე მხრივ კი - აგრესიულად მორჩილი უმრავლესობა - ანუ სხეული. ტვინი მართავდა სხეულს. ხოლო "ნაცმოძრაობის" ახალ სიას თუ გადახედავთ, აქ უკვე სხეულისა და ტვინის გამოყოფა შეუძლებელია. ხომ ცხადია, რომ ეს პარლამენტი ვერაფერს გააკეთებს. ალბათ ხელისუფლებაც მიხვდა: ფულის კეთება გირგვლიანების ხოცვის გარეშეც შეიძლება. ეს ბოლო სამი თვის განმავლობაში ძალიან კარგად გამოჩნდა.
ფაქტობრივად, რეჟიმის მომენტალური გახრწნა მოხდა. ბოლოს და ბოლოს, ბოკერიასთან და რამიშვილთან ბრძოლას აზრი ჰქონდა. ჩვენ გადავედით შევარდნაძის პერიოდის "ზასტოიში". ნახეთ: ხალხს სადაც უნდა, იქ ვაჭრობს. არ გამიკვირდება, ცოტა ხანში რუსთაველზე "მარშრუტკები" ისევ რომ გამოჩნდეს, ან ელექტროენერგიის მიწოდება შეგვიწყვიტონ...
მაგრამ საქართველოში კარავი ისევ დგას. ერთ დღეს პოლიცია გარე მოვაჭრეებს ისევ რომ მიადგეს, მეორე დღეს უამრავი ხალხი გამოვა.
ყველამ ძალიან კარგად ვიცით, რომ პრეზიდენტმა აიღო 35%, ჩაუყარეს 42%-მდე, დაუწერეს 53%. ჩვენ არჩევნების ერთი შედეგი კი არ გვაქვს, არამედ რამდენიმე, პარალელური შედეგი! ასევე, ვცხოვრობთ ორ, აბსოლუტურად განსხვავებულ მედიასამყაროში. შიზოფრენიული სივრცეა. ადამიანი ერთსაც რომ უყურებ და მეორესაც (ხანდახან ვატარებ ასეთ ექსპერიმენტს), გეგონება, რომ ორ სხვადასხვა ქვეყანაში ცხოვრობ. ხელისუფლებასა და ხელისუფლების ინტელექტუალებს აქვთ რელიგიური რწმენა ტელევიზიის ყოვლისშემძლეობის. მაგრამ, როდესაც ყველაფერი გამოგონილია, ის ვერანაირ ზეგავლენას ვერ ახდენს.
- ელექტრონული მედიის მხრიდან გარკვეული ფსიქოლოგიური ზეგავლენა არ აისახა არჩევნების შედეგებზე?
- არა. გავლენა მოახდინა პროცესმა, რომელიც ოპოზიციაში მიდის. მიუხედავად იმისა, რომ ხალხს გული გაუტყდა ოპოზიციაზე, მან მაინც მეტი ხმა აიღო. თბილისი ლაკმუსის ქაღალდია.
- მაგრამ ქვეყნის მასშტაბით?
- საქმე სწორედ ეს არის: ჩვენ სხვადასხვა ქვეყანაში ვცხოვრობთ. ძალიან საინტერესოა, რომ ხელისუფლებამ თვითონ არ იცის, რას აკეთებს. რეალურად, ახალ ქვეყანას აჩენს ქვეყანაში - დანარჩენი საქართველოს სახით. კონტრქვეყანას. როგორც სააკაშვილის გარემოცვიდან მეუბნებიან, თბილისის ატანა არ აქვს, თურმე ეზიზღება. იმ ყველაფრის შემდეგ, რაც თბილისში მოხდა. საქართველო კი, მოგეხსენებათ, თბილისია. კარგავ თბილისს - კარგავ საქართველოს. ან თბილისის "პარალელური" საქართველო უნდა გააკეთო. ამას აკეთებს ხელისუფლება.
...საპრეზიდენტო არჩევნებში აქტივობა იყო 80%, ახლა - 60%-ია. "ნაცმოძრაობამ", ალბათ, აიღო 1/4, ან 1/3. 2/3 ოპოზიციის არის.
- რის საფუძველზე ამბობთ ამას?
- ბევრი რამის საფუძველზე. ჯერ ერთი, სხვადასხვა უბნებზე დამკვირვებლები რომ ითვლიდნენ, მირეკავდნენ. ამის შემდეგ ხდებოდა მათი ცემა და ოქმების გადაწერა. თუ თბილისში ბიულეტენებს ყრიდნენ, რეგიონებში ოქმები გადაწერეს.
- თქვენი ინფორმაციით, ვის ცემდნენ?
- დამკვირვებლებს, კომისიის წევრებს. ან აშინებდნენ და ისინიც ხელს აწერდნენ. ყუთების 70% დათვლილი არ არის. უბრალოდ, ოქმებია დაწერილი. ივლიანე ხაინდრავამ შენიშნა: თბილისში იყო შევარდნაძის არჩევნები, დანარჩენ საქართველოში კი - აბაშიძის არჩევნებიო.
ჩვენთან პრეზიდენტი მამასახლისივით არის. XIX საუკუნის ლიტერატურაში ნაჩვენებია მამასახლისისა და მღვდლის მუდმივი ალიანსი. საქართველოში ეს ვითარება აღდგა.
- რას გულისხმობთ?
- ეკლესიისა და ხელისუფლების ურთიერთობას. სუბელიანი ამიტომაც არის მეორე ადგილზე. ასე ვთქვათ, ჰომო ორთოდოქსუს. ეპისკოპოსებს დაურიგეს "ჯიპები". ეს მთელმა თბილისმა იცის. მრევლში ბევრი ახლობელი მყავს და ამის შესახებ მეც ვიცი. არის რამდენიმე ეპისკოპოსი, რომლებმაც "ჯიპზე" უარი თქვეს, მაგრამ არიან სხვები, რომლებიც ნაჩუქარი "ჯიპებით" დადიან. ამის შემდეგ ქადაგებების მიმართულებაც სხვანაირად წავიდა: მრევლს მოუწოდებდნენ, "ნაციონალებისთვის" მიეცათ ხმა - იმიტომ, რომ ისინი გამოსწორდნენ. ამან მრევლის დიდ ნაწილში ნიჰილიზმი გამოიწვია.
თავისთავად, ქადაგებების დროს პოლიტიკაზე საუბარი პრობლემა არ არის: მაგალითად, ამერიკაში მართლმადიდებელ ეკლესიაშიც და კათოლიკურშიც არის პოლიტიკაზე რეფლექსია. უფრო მეტიც, მაგალითად, კათოლიკე ეკლესია პირდაპირ მოუწოდებს თავის ამომრჩევლებს, ვის უნდა მისცეს ხმა. მაგრამ სულ სხვაა, როდესაც ის არის ჩართული გარიგებებში სახელმწიფოსთან. დღევანდელმა ხელისუფლებამ ყველას მოქრთამვა გადაწყვიტა. ყველა ფენის. ხელისუფლების მომენტალური ხრწნა დაიწყო. და არა მარტო ხელისუფლების.
- იზიარებთ მოსაზრებას, რომ სოციალურად დაუცველი მოსახლეობის მოსყიდვის ხარჯზე ყოველთვის შეიძლება არჩევნების მოგება?
- შეიძლება ვიღაც მოისყიდო, მაგრამ შეუძლებელია, ამით რამე გადაწყვიტო. შევარდნაძისთვის სრულიად საკმარისი იყო ჩაყრა. მაგრამ ამათთვის ჩაყრა საკმარისი არ არის.
- ტექნოლოგიები გართულდა?
- პირიქით, უფრო პრიმიტიული გახდა. შევარდნაძის დროს ამას საქმის ცოდნით აკეთებდა, მაგალითად, ხათუნა გოგორიშვილი. დღეს გოგორიშვილი სიაშია... მას ლომაიამდელი განათლება აქვს მიღებული. ზურაბ ჟვანიას მეგობარმა, რა თქმა უნდა, წერა-კითხვა იცის. მაგრამ ახალი მოწვევის პარლამენტში ცოტა ხანში საჭირო გახდება ჩინეთიდან კალიგრაფიისა და წერა-კითხვის მცოდნეების ჩამოყვანა. მოგეხსენებათ, ჩინელი ბიუროკრატი ოცდაათი წელი სწავლობდა ამ იეროგლიფებს. "ნაციონალური მოძრაობის" წევრ დავით დარჩიაშვილზე ნადვილად ვერ ვიტყვი, რომ უცოდინარი ადამიანია. მაგრამ ჩემი აზრით, საღი აზრი და ჭკუა უფრო მნიშვნელოვანია, ვიდრე წაკითხული წიგნების რაოდენობა. ჩვენ ყველაზე მეტად გვჭირდება საღი აზრი და ჭკუა და არა რაღაც ფორმულები. სააკაშვილის, ბოკერიას, რამიშვილის, მაისაშვილის მსგავსი ადამიანები საშიში ხალხია.
- მაისაშვილიც? რატომ?
- იმიტომ, რომ რეცეპტები აქვთ თავში. ეს თანამედროვე უტოპიზმია. ამ თვალსაზრისით, ვერ ვიტყვი, რომ ხელისუფლებასა და ოპოზიციას შორის კარდინალური განსხვავებაა. უბრალოდ, განსხვავება იმაშია, რომ ოპოზიციაში ყოფნა უფრო მომგებიანია. ნათქვამია: აბსოლუტური ძალაუფლება აბსოლუტურად აფუჭებს ადამიანს. ძალაუფლებისგან დისტანცირებას კი დიდი უპირატესობა აქვს. მაგრამ ოპოზიციამ დაუშვა ბევრი შეცდომა, დაკარგა ქარიზმა.
- და ამიტომ ჩამოვიდა აქტივობის 80% 60%-მდე?
- რა თქმა უნდა. მაგრამ არის მეორე მომენტიც: ოპოზიციამ, რელურად, ახლაც გაიმარჯვა, მაგრამ კაცს აქვს ხელისუფლება და წერს 53%-ს. რა უნდა გააკეთო? ხალხს შევარდნა არ უნდა არა იმიტომ, რომ ის პაციფისტია. ცნობილ ჩინურ ლეგენდას გავიხსენებ დრაკონის შესახებ: ერთ სოფელში არის დრაკონი. მოდიან გმირები. ის დრაკონი ყველას ხოცავს. ერთი გლეხი ერთ-ერთ რაინდს გაჰყვება - აინტერესებს, რა ხდება. გმირი მიდის და ხედავს: ყველგან დრაკონი აგდია - მოჭრილი თავებით. შედის დრაკონთან. გლეხი უყურებს, რომ ის დრაკონს თავს აჭრის და თვითონ ხდება დრაკონი. ძალადობა და რევოლუცია ჩაკეტილი წრეა.
ჩვენ - საზოგადოებამ უნდა შევქმნათ ავტონომიური წერტილები იქ, სადაც ვართ. ეს არის გამოსავალი. აუცილებელი არ არის, პარტია შექმნა და იმით მოხვიდე ხელისუფლებაში. შენს ადგილზე რაღაცები უნდა გააკეთო. დღეს არის ამის შესაძლებლობა - იმიტომ, რომ ხელისუფლება ვერ აკონტროლებს მთელ სივრცეს.
- ახლა, როცა "ნაცმოძრაობა" ისევ უმრავლესობით მოდის პარლამენტში, თქვენ ამ შესაძლებლობას ხედავთ?
- შეუძლებელია, მან მთლიანად აკონტროლოს სივრცე. როგორი არალეგიტიმური პრეზიდენტიც გვყავს, ისეთივე არალეგიტიმური პარლამენტია. როდესაც ადამიანი არალეგიტიმურია, ის ვერ ძალადობს. ბევრ ჩემ ახლობელს (მათ შორის ინტელექტუალს) იმედი ჰქონდა, რომ იქნებოდა წესრიგი, მაგრამ შიშველი წესრიგი თავისუფლების და საკუთრების უფლების გარეშე შეუძლებელია. სტალინს სახელმწიფო რომ ჰქონდა პოლიციისა და ჯარის ძლიერების თვალსაზრისით, მიხეილ სააკაშვილს არ დაესიზმრება და არც ქეთუსია იგნატოვას. თუ წესრიგი არ დგას საკუთრების უფლების დაცვაზე, მაშინ, უკაცრავად, მაგრამ ეს არის დიქტატურა. ტოტალიტარიზმი. იმ ახალ წესრიგში, რომელშიც ჩვენ ვცხოვრობთ, ორასი წელია, ადამიანი, უპირველეს ყოვლისა, განისაზღვრება, როგორც მესაკუთრე. როდესაც ამ უფლებას ვლახავთ, ყოველგვარ დემოკრატიაზე ლაპარაკი ზედმეტია.
- ზემოთ აღნიშნეთ, რომ არა მხოლოდ ხელისუფლების გახრწნა მოხდა.
- აქამდე ხელისუფლება ამბობდა, რომ ჩვენი ხალხი არის გახრწნილი და მისგან რაღაცის გაკეთება უნდოდა. მაგრამ აღმოჩნდა, რომ ისიც ამ ხალხის ნაწილია. მასზე არაფრით უკეთესი არ არის.
კანონი კი ვიღაცის ტვინიდან არ იქმნება. მამარდაშვილი ამბობდა, რომ კანონი არსებობს კანონის რეალურ გაჩენამდე. სხვათა შორის, ის გვაფრთხილებდა, - შეუძლებელია დემოკრატიის გადმოტანა; ის თავიდან უნდა დაიბადოსო. გადმოტანის დროს კი ყოველთვის მოხდება გადაწერები, გაყალბებები - ის, რასაც ფარიდ ზაქარია და, მის კვალდაკვალ - გია ნოდია დემოკრატიის ეროზიას უწოდებენ.
არც ბოლომდე ავტორიტარული ვართ და არც - ბოლომდე დემოკრატიული. რაღაც ვართ. თურქმენეთსა და ლიტვას შორის. ამ "რაღაცაში" არის გარკვეული სიცარიელე, რაშიც შეიძლება მოხდეს ავტონომიური წერტილების გაჩენა. ავტონომოიურ წერტილებს ვუწოდებ არა ენჯეოებს და გარედან დაფინანსებულ საქმიანობას (იმიტომ კი არა, რომ, რადგან გარედან ფინანსდება, ე.ი., გარეშე მტრები აფინანსებენ). ავტონომიური არის ის, რასაც აქვს საკუთარი კუნთები. შიდა ბიზნესი, სოფლის მეურნეობა, ინტელექტუალური ბიზნესი, პატარ-პატარა სასწავლებლები, კოლეჯები, ინსტიტუციები. ეს არის ძალიან მნიშვნელოვანი.
- 7 ნოემბრის შემდეგ ამბობდით, საქართველოში სამოქალაქო ნაცია დაიბადაო. ახლა ასეთი წერტილების გაჩენისთვის საზოგადოების მზაობას ხედავთ?
- ხალხი თან მზად არის, თან - არ არის. ასეა ყოველთვის. სწორედ ეს არის რისკი. ახლა ამის შანსი ოცწლიანი მეხსიერებიდან გაჩნდა. საბჭოთა კავშირიდან რომ გამოვედით, არაფერი ვიცოდით. წიგნები წაკითხული გვქონდა, მაგრამ ეს არ არის მნიშვნელოვანი. ძალიან მნიშვნელოვანია გამოცდილება. მახსოვს, სახალხო ფრონტი რომ შეიკრიბა და ვერ დაფუძნდა. ის ისტერია... მაშინ შანსი არ იყო.
- საპარლამენტო არჩევნებზე, ამ თვალსაზრისით, რა გამოჩნდა?
- არჩევნები მხოლოდ მაშინ არის მნიშვნელოვანი, თუ არ არის არჩევნების ესქატოლოგიური მოლოდინი; თუ არჩევნები არის ჩაწერილი ყოველდღიურობაში. სადაც სასამართლო არ მუშაობს, იქ არჩევნებიც არ იქნება.
პარლამენტი არ არის ყველაზე მნიშვნელოვანი. ჩვენ რეალურ არჩევნებამდე დიდი გზა გვაქვს გასავლელი. პირველ რიგში, უნდა გაჩნდეს კანონი. კანონი არა ზევიდან - ვიღაცამ თავში რომ დაგარტყას! კანონი უნდა გაჩნდეს, როგორც საზოგადოებრივი ფენომენი. როგორც ვხედავ, პოლიტიკის საკრალიზაციის ოცწლიანი ციკლი დამთავრდა. ახლა პარლამენტში ასორმოცდაათივე კაცი "ნაცმოძრაობის" რომ იყოს, ეს არაფერს ნიშნავს.
- რატომ?
- იმიტომ, რომ ის უკვე სრულიად გადღაბნილი რაღაც არის. ეს არ არის არც პარტია, არაფერი არ არის!...
- ამან ხომ შეიძლება ქვეყანაში ქაოსი შექმნას?
- კულისები და სცენა არის ყველგან. საქართველოში, რუსეთის მსგავსად, 80% ხდება კულისებში, მაგრამ რუსეთში ეს ყველაფერი იმალება, საქართველო კი ის ქვეყანაა, სადაც არაფერი იმალება. კრემლში სამი კაცი წყვეტს ყველაფერს და ვერავინ იგებს ამის შესახებ. საქართველოში ეს შეუძლებელია - იმიტომ, რომ პირზე არავის არაფერი ამაგრდება - პრეზიდენტიდან დაწყებული, ოპოზიციონერით დამთავრებული. არასერიოზული ქვეყანაა. მაგრამ ეს, თავისთავად, კარგიც არის. საქართველოში ადამიანი ისე ცხოვრობს, თითქოს სიკვდილიც კი არ არსებობს. ამას აქვს ძალიან დიდი მომხიბვლელობა - განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც აქ დასავლეთიდან ჩამოდიხარ. მილან კუნდერას რომანში - "ყოფიერების აუტანელი სიმსუბუქე" არის ასეთი მომენტი: ცოლ-ქმარი ემიგრაციაში მიდის. ქალი ბრუნდება. ის წერს: "მე ვბრუნდები სუსტების ქვეყანაში". თავისთავად, აქ შექმნილი სიტუაცია, ცხადია, მძიმეა იმ ადამიანებისთვის, ვისაც ევროპული ღირებულებები აქვს. რესპუბლიკელების 4%...
- ისინი დარწმუნებული იყვნენ, რომ პარლამენტში ორნიშნა წარმომადგენლობით შევიდოდნენ.
- ისინი შეეცადნენ, ყველაფერი გაეკეთებინათ დასავლურად. ამის გამო წააგეს.
- როგორ ფიქრობთ, მათი ხმები გაყალბდა?
- ასეა თუ ისე, რეალურად ძალიან ცოტა ხმა მიიღეს. რესპუბლიკელებზე ხალხი ამბობს, რომ ისინი არ არიან ქართველები. ქართველი, ცოტა მკაცრად რომ ვთქვათ, არის უპრინციპო ადამიანი: ქურდთან - ქურდი, მეცნიერთან - მეცნიერი, ტაქსისტთან - ტაქსისტი - აი, ეს არის ქართველი! მე რესპუბლიკელებს მივეცი ხმა, თუმცა არანაირი იმედი არ მქონდა, რომ პარლამენტში გავიდოდნენ. 2003 წელს, როდესაც სააკაშვილმა, მერაბიშვილმა და ადეიშვილმა კონსტიტუციის გადაწერა დაიწყეს, ბოკერია და რამიშვილი ერთი თვე ოპოზიციაში იყვნენ. უსუფაშვილს შესთავაზეს იუსტიციის მინისტრობა. მან უარი თქვა. ეს ერთ-ერთი მაგალითია და, ჩემი აზრით, სერიოზული პრეცედენტი. მერე რა, რომ წააგეს! ამ ხალხის არსებობა არის ძალიან მნიშვნელოვანი.
- რესპუბლიკელების მარცხის მიზეზი, თქვენი აზრით, მხოლოდ ის არის, რომ საქართველოში ამომრჩევლისთვის დასავლური ღირებულებები უცხოა?
- მათ მიჰყავდათ "სტოსი" გაერთიანებულ ოპოზიციაში. ამიტომ იყვნენ დარწმუნებულნი, რომ აუცილებლად მიიღებდნენ ხმების მნიშვნელოვან რაოდენობას. მაგრამ ხალხმა ხმა მათ კი არა, ლევან გაჩეჩილაძეს მისცა. რესპუბლიკელებს გამარჯვებაში ხელი ნარცისიზმმაც შეუშალა.
- ამ ეტაპზე, ქართულ პოლიტიკურ სპექტრს როგორ დაახასიათებთ?
- ჩვენთან ყველაფერი იზომება ნაციონალიზმთან და ეკლესიასთან მიმართებით. საეკლესიო არგმუნეტებთან მიმართებით. ვინც განუსაზღვრელად იყენებს ეკლესიის არგუმენტს, ის არის ულტრამემარჯვენე (გიორგი თარგამაძე); ვინც - ზომიერად, ის ცენტრისტია (გაერთიანებული ოპოზიცია); ვინც არ იყენებს ამ არგუმენტს, ის არის ზომიერი მემარცხენე - ანუ რესპუბლიკელები; ხოლო ის, ვინც აგრესიულდ არის განწყობილი, არის ულტრამემარცხენე - ანუ ბოკერია-რამიშვილი. სახელებს იმიტომ ვამბობ, რომ მკითხველისთვის უფრო ნათელი გახდეს.… ყველაფერი პირიქით არის, დასავლეთისგან განსხვავებით. ძალაუფლების პარტია, რუსეთისგან განსხვავებით, ვერ ყალიბდება, როგორც სტრუქტურა. ბოკერიას, გია ნოდიას, ლევან რამიშვილს ჰქონდათ იდეა, საქართველოშიც შექმნილიყო ასეთი პარტია, მაგრამ ვერ შექმნეს: ინტელექტუალური რესურსი არ ეყოთ. რუსებს ეყოთ ინტელექტუალური რესურსი, მათ გააკეთეს ეს მონოლითი - როგორც გარკვეული სტრუქტურა. საქართველოში ეს იმიტომ ვერ გაკეთდა, რომ არაფერი იმალება.
- საპარლამენტო არჩევნებამდე ოპოზიციის ერთი ნაწილი ამბობდა: თუ არჩევნები გაყალბდება, 22 მაისს საერთო-სახალხო აჯანყება დაიწყებაო. ასეთი რადიკალური განცხადება დანარჩენებს არ გაუკეთებიათ, მაგრამ დაუმორჩილებლობისთვის ერთგვარ მზაობას ისინიც ავლენდნენ. დღეს კი, 21 მაისის შემდეგ, რესპუბლიკელი დავით ბერძენიშვილი ამბობს, რომ აჭარის არჩევნებში გამოჩნდება ყველაფერი; დავით უსუფაშვილი კი აცხადებს, რომ გაზაფხულზე ვადამდელი საპარლამენტო არჩევნები გარდაუვალია. რასთან გვაქვს საქმე?
- ახლა ხელისუფლება იმდენად გადღაბნილია, რომ ვის უნდა ებრძოლო...
- ე.ი., თქვენ არ ხედავთ საფრთხეს სახელმწიფოში.
- საფრთხეს ვხედავ, თუკი, როგორც მოქალაქეები, პოზიტიურ რაღაცებს ვერ გავაკეთებთ. ეს, ე.წ. ხელისუფლება, უკაცრავად, მაგრამ სრული იმპოტენციაა; სრული სტერილურობა. მათ არაფერი არ შეუძლიათ.
- მაგრამ მაინც არსებობს შიში, რომ შესაძლოა, დაიწყოს ტერორი. თქვენ ამას გამორიცხავთ?
- ეს გამორიცხულია. პირიქით, მოხდება უფრო ჩაძირვა ხრწნაში. სტრუქტურები ვერ შექმნეს, მაგრამ სტურქტურების მაგივრად, პირდაპირ ზემოქმედებდნენ პოლიციისა და ჯარის მეშვეობით. ახლა ვერ გააკეთებენ ამას. თუ სცემენ, სცემენ თავისიანებს: გოკა გაბაშვილის მეგობარს, ჯუღელის ვიღაცას და ა.შ. გირგვლიანის მოკვლა უკვე შეუძლებელია. ცემაც კი. საშიში სხვა რამ არის: ის, რომ ჩვენ თვითონ, მოქალაქეებმა, ვერ შევქმნათ ავტონომიური წერტილები. მაშინ იქნება ხრწნა ყველა დონეზე.
- თქვენი აზრით, ამისთვის რესურსი არსებობს?
- ვერ ვიტყვი, რომ ძალიან დიდი, მაგრამ რესურსი მართლაც არსებობს. ისიც გავითვალისწინოთ, რომ ადამიანს მიბაძვა ახასიათებს.
- ასეთ წერტილებს თუ დაარეკეტებენ?
- რად უნდათ? აგერ, გეგენავას დაარეკეტებენ! ტოტალური კონტროლიც შესაძლებელია. ქრთამებიც წავა...
- 26 მაისს როგორ შეიძლება განვითარდეს მოვლენები?
- 26 მაისს ხალხი გამართავს თავის შეკრებას.
- და შეიძლება აღლუმისკენ წავიდეს?
- არა. ორი სამყაროა. შიზოფრენიულია. მიშა ცხოვრობს თავის ტელევიზიებში, თავის რესტორნებში; ჩვენ ვცხოვრობთ ჩვენს სამყაროში. იყო დრო, როდესაც ეს ერთი სამყარო იყო და იმიტომ მოკვდა გირგვლიანი. მაგრამ ახლა ორი სხვადასხვა სამყაროა. ამიტომ, ვისაც გალახავენ, ის აუცილებლად იქნება მათივე მეგობარი.