დავით ბერძენიშვილი: "ბოლო ორი კვირაა, "ნაციონალური მოძრაობის" თხოვნით, ჩვენი შეხვედრები სამჯერ გადაიდო"

"რეზონანსი" - "მთელი კვირა"

12 ოქტომბერი, 2009

"არავითარი ვალდებულება იმისა, რომ არჩევნებად წოდებულ ღონისძიებაში მივიღოთ მონაწილეობა, არ აგვიღია"...
"ხელისუფლება ქმნის რაღაც მექანიზმებს, რათა მცირე ხმებით ბევრი მანდატი აიღოს; ცდილობს, ეს გაიტანოს, მაგრამ ჩვენ არ გავატანინებთ. და თუ ჩვენი თანხმობის გარეშე ატარებს არჩევნებს, მაშინ ის კიდევ ერთხელ იქნება დისკრედიტირებული დასავლეთის თვალში. და ბოლოს და ბოლოს, შესაძლოა, ეს არჩევნები არ შედ-გეს", - "მთელი კვირის" შეკითხვებს რესპუბლიკელი დავით ბერძენიშვილი პასუხობს.
- "ალიანსი საქართველოსთვის" წარმომადგენლები ცოტა ხნის წინ ჩაერთეთ საარჩევნო კანონდმებლობასთან დაკავშირებით მიმდინარე შეხვედრების პროცესში. ჯერჯერობით საზოგადოებას არაფერი შეუტყვია ამ შეხვედრებზე ხელისუფლებასთან დიალოგის შედეგად მიღწეული რაიმე წინსვლის შესახებ. რისი იმედი გაქვთ?
- ეს არ არის მარტივი პროცესი. არ გვაქვს ილუზია, რომ ძალიან სუფთა საარჩევნო გარემოს მივაღწევთ, მაგრამ ასატანი საარჩევნო გარემოს შექმნის ალბათობა დაბალი არ არის. ფორმატი, რომელშიც ახლა ვმონაწილეობთ, შვიდი-რვა თვის განმავლობაში საპარლამენტო ძალებს შორის შეხვედრების ადგილი იყო. ალიანსს იქ რაიმე სერიოზული შეთანხმება არ დაგვხვედრია. რაკი ამ შეხვედრების ინიციატორი, და პრაქტიკულად - ორგანიზატორი ამერიკის ეროვნულ-დემოკრატიული ინსტიტუტია, ამიტომ მივიღეთ გადაწყვეტილება, პროცესში ჩავრთულიყავით.
- მაგრამ "ენ-დი-აი" ხომ ასეთი ინიციატივების ავტორი აქამდეც არაერთხელ იყო? ახლა რა შეიცვალა? და კიდევ: თქვენ აღნიშნეთ, ამ შეხვედრებიდან გამომდინარე არანაირი ცვლილება იქ არ დაგვხვედრიაო. თქვენი ჩართვით რა უნდა შეცვლილიყო?
- რაკი ჩავერთეთ, ბუნებრივია, ცვლილების იმედიც გვაქვს. ყველაფერი ან არაფერი - ეს არ არის პოლიტიკის წესი. და არც არაფერი გარანტირებული არ არის. "ენ-დი-აი" ბოლო ხანებში გააქტიურდა - ისევე, როგორც ამერიკის რესპუბლიკური ინსტიტუტი. მრავალი წელია, ვაკვირდებით ამ ამერიკულ ორგანიზაციებს. არც ერთი მათგანი ისე აქტიური და საქართველოს ხელისუფლებისგან ისე დამოუკიდებელი არ ყოფილა, როგორც ეს ახლა ჩანს. ეს განსაკუთრებით შეიმჩნევა 2008 წლის აგვისტოს შემდეგ. გასათვალისწინებელია, რომ "ენ-დი-აის" ახალი ხელმძღვანელი, ბ-ნი ნავარო ბაიდენის ძალიან მაღალი რანგის თანამშრომელი იყო მისი სენატორობის პერიოდში; და ის ადმინისტრაციაში კი არ წავიდა, არამედ "ენ-დი-აის" თბილისის ოფისის ხელმძღვანელის პოსტზე სამუშაოდ ჩამოვიდა. ბაიდენი ამერიკის ადმინისტრაციის მაღალი თანამდებობის პირებს შორის ყველაზე კარგად იცნობს ქართულ პრობლემატიკას. ასე რომ, შემთხვევითად არ უნდა მივიჩნიოთ ბ-ნი ნავაროს საქართველოში წამოსვლა. ეს მნიშვნელოვანი ფაქტორია. ასევე გასათვალისწინებელია, რომ ამერიკის რესპუბლიკური ინსტიტუტის თბილისის ოფისის ხელმძღვანელი წლების განმავლობაში იყო ბ-ნი შაშკინი, ის კი უფრო საქართველოს ხელისუფლებაზე მუშაობდა, ვიდრე დემოკრატიაზე. მისი სააკაშვილის ადმინისტრაციაში გადასვლის შემდეგ კი ამერიკელებმა თავად გამოგზავნეს აქ ოფისის ხელმძღვანელი - ქ-ნი ანდრია.
რაც შეეხება ცვლილებებს: რაიმე წარმატებაზე საუბარი ჯერჯერობით ნაადრევია. ამ პროცესში "ალიანსის" ჩართვამ, ბუნებრივია, შეცვალა ფორმატი. ეს ფორმატი კონსულტაციების, მოლაპარაკებების, დიალოგის რეალური ასპარეზი გახდა.
- არ ფიქრობთ, რომ თქვენი როლის ასე შეფასება, უბრალოდ, სუბიექტურია? თავად ამბობთ, რომ ჯერჯერობით არანაირი შედეგი არ დევს.
- ჯერ ერთი, ჩვენ იქ დავდეთ შვიდი პარტიის მიერ ხელმოწერილი დოკუმენტი. პრაქტიკულად, ეს იმ პოლიტკური ძალების დოკუმენტია, ვინც 9 აპრილი-26 მაისის აქციებზე იყო პასუხისმგებელი. მეორე მხრივ, "ალიანსი" ქართული პოლიტიკური სპექტრის მნიშვნელოვანი შემადგენელია, და ეს ჩვენი თვითშეფასებები არ არის.
შეხვედრების პროცესში ჩვენს ჩართვამდე "ნაციონალური მოძრაობის" წარმომადგენლები, გასული შვიდი-რვა თვის განმავლობაში, ესწრებოდნენ შეხვედრებს, არ აგვიანებდნენ და შეხვედრის გადადებას, როგორც წესი, არ ითხოვდნენ. ახლა კი, ბოლო ორი კვირაა, იგი, "ნაციონალური მოძრაობის", თხოვნით სამჯერ გადაიდო. ისინი არ აღმოჩნდნენ მზად იმ თემებზე სასაუბროდ, რაზეც ჩვენ ვიყავით შეთანხმებული დღის წესრიგის მიხედვით (საარჩევნო სიები, საარჩევნო ადმინისტრაცია, საარჩევნო სისტემა). მას შემდეგ, რაც ჩვენ ჩავერთეთ, ორი შეხვედრა შედგა და სამჯერ შეხვედრა გადაიდო. რა თქმა უნდა, ხელისუფლება დაინტერესებულია, რომ სრულიად უშედეგოდ არ დამთავრდეს "ენ-დი-აისა" და სხვა საერთაშორისო ორგანიზაციების ინიციატივითა და თანდასწრებით მიმდინარე პროცესი. მას არ აწყობს, რომ მარტო აღმოჩნდეს ყველა ოპოზიციური პარტიის წინააღმდეგ. ხელისუფლებამ იცის: თუ არაფერს დათმობს, მაშინ ის ამ პროცესს სკანდალით დატოვებს.
- მაინც რა კონკრეტულ შედეგს შეიძლება მიაღწიოთ ამ შეხვედრებით?
- ცენტრალურ, საოლქო და საუბნო დონეზე "ნაციონალურ მოძრაობას" აქვს უმრავლესობა ყველა კომისიაში. ჩვენ მათ ვეუბნებით, რომ ერთი მხრივ, "ნაციონალური მოძრაობა" და მეორე მხრივ, ოპოზიცია ჯამურად, სამივე დონის საარჩევნო კომისიაში პარიტეტის პრინციპით უნდა იყოს წარმოდგენილი. ანუ: ნახევარი თუ აქვს "ნაციონალურ მოძრაობას", ჯამურად ყველა ოპოზიციურ პარტიას უნდა ჰქონდეს მეორე ნახევარი (იგულისხმება კვალიფიციური ოპოზიციური პარტიები).
- და ამას ელოდებით ხელისუფლებისგან?
- მათ მოუწევთ დათმობა. 3 500 საუბნო კომისია მთლიანად მათი კონტროლის ქვეშ არის. მათ იციან, რომ ამას არ დავეთანხმებით. და იციან, რომ ეს არის ჩვენი ძალიან პრინციპული პოზიცია. იგივე ეხება საოლქო კომისიებს, და შესაძლოა რაიმე სხვა ფორმით, მაგრამ პარიტეტი ასევე უნდა იყოს ცენტრალურ საარჩევნო კომისიაში. გარდა ამისა: შემაჯამებელი ოქმი ამჟამად მიიღება ხმების უბრალო უმრავლესობით. ჩვენ ვთავაზობთ, რომ იგი მიღებული იყოს ხმების ორი მესამედით.
მნიშვნელოვანია საარჩევნო სიების საკითხიც. წინა შეხვედრაზე მოვითხოვე და ამდენჯერ გადადებული შეხვედრა როცა გაიმართება, ხელისუფლებას ვალდებულება აქვს აღებული, საზღვრის დაცვის დეპარტამენტის ხელმძღვანელები მოიყვანონ მომდევნო შეხვედრაზე: მათ უნდა მოგვცენ სრულფასოვანი ინფორმაცია, საქართველოს რამდენი მოქალაქე არის ქვეყნის გარეთ. ეს ადამიანები, რეალურად, არჩევნებში არ მონაწილეობენ. და ხელისუფლებისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია, მათი მონაცემები არჩევნების გასაყალბებლად გამოიყენოს. ამიტომ ის ამ საკითხის გადაჭრას ძალიან ართულებს.
საქართველოში 1989 წლის აღწერით ცხოვრობდა 5.5 მილიონი ადამიანი. 1990 წელს კი არჩევნებისთვის რეგისტრირებული იყო 3 მილიონ 700 ათასი ამომრჩეველი. ხოლო 2002 წლის აღწერით საქართველოში, ოფიციალური მონაცემებით, ცხოვრობს 4 მილიონ 400 ათასი, და ამომრჩეველი არის 3.5 მილიონი.  ხუთმილიონ-ნახევარსა და 4 მილიონ 400 ათასს პრაქტიკულად ერთი და იგივე რაოდენობის ამომრჩეველი რომ ჰყავდეს, შეუძლებელია. ძალიან მარტივად ითვლება: მოსახლეობის საერთო რაოდენობის დაახლოებით ორი მესამედი არის ამომრჩეველი. როდესაც ხელისუფლებას ვეუბნებით, რომ გაყალბების ეს უზარმაზარი მასივი უნდა დათმოს, ის გვპასუხობს: "არ მინდა და არ ვთმობ". ეს კი არ არის პასუხი. და ეს ხდება საერთაშორისო ორგანიზაციების წარმომადგენლების თანდასწრებით. ხელისუფლებას ისიც არ უნდა, რომ მთლიანად გაიშიშვლოს თავი. მით უფრო, რომ ტალიავინის დასკვნის შემდეგ სააკაშვილის მხარდამჭერთა რაოდენობა ქვეყნის გარეთ კიდევ უფრო შემცირდა. რაკი ტალიავინის დასკვნას შევეხე, აქვე ვიტყვი: ჩვენ მიგვაჩნია, რომ ამ დასკვნამ არ უნდა შეცვალოს ქართული პოლიტიკის დღის წესრიგი. მიგვაჩნია, რომ საქართველოში უნდა შეიცვალოს ხელისუფლება; ხელისუფლების შეცვლას კი აქვს ეტაპები. შექმნილ ვითარებაში პირველი და ყველაზე მნიშვნელოვანი ეტაპი არის პირველივე არჩევნები. თუ ეს თვითმმართველობის არჩევნები იქნება; თუ ჩვენ მოვუგებთ თბილისს სააკაშვილს, მაშინ, მაღალი ალბათობით, ჩვენ მას საქართველოს მოვუგებთ. ეს გზა მე და სააკაშვილს ერთად გვაქვს გავლილი. სხვათა შორის, ხელისუფლებას რომ ჭკუა ჰქონდეს, თვითმმართველობის არჩევნებამდე საპარლამენტო არჩევნებს დანიშნავდა. ეს მისთვის უფრო მომგებიანი იქნებოდა.
- ბოლო დროს სააკაშვილი და უგულავა თითქმის ყოველდღე ჩანან ტელეეკრანზე. თუკი არჩევნები უახლოეს პერიოდში ჩატარდება, მზად ხართ ამისთვის?
- პრაქტიკულად, საარჩევნო მზადყოფნაში ვართ. ჩვენ არ ვიცით, კონკრეტულად რა დროს დაინიშნება არჩევნები. შეხვედრებზე დავსვით საკითხი, რომ ხელისუფლებამ, რაც შეიძლება, მალე დაიწყოს პროცედურები საარჩევნო თარიღის განსაზღვრასთან დაკავშირებით. თვითმმართველობები ოთხი წლით არის არჩეული, ამიტომ არჩევნების დანიშვნა კანონმდებლობაში ცვლილებებს მოითხოვს.
- ამბობთ, რომ პრაქტიკულად, საარჩევნო მზადყოფნაში ხართ. რას ნიშნავს ამ მზადყოფნაზე საუბარი მაშინ, როცა საარჩევნო კანონმდებლობაში რაიმე არსებით ცვლილებაზე ჯერჯერობით მინიშნებაც არ კეთდება?
- ეს ნიშნავს იმას, რომ ჩვენ ჩვენი პოლიტიკური საარჩევნო ჯარი გვყავს გამზადებული. ჩვენი რაიონული ორგანიზაციები მზად არიან საარჩევნო პროცესისთვის.
- კომისიებში პარიტეტი თუ არ იქნება?
- არავითარი ვალდებულება იმისა, რომ არჩევნებად წოდებულ ღონისძიებაში მივიღოთ მონაწილეობა, არ აგვიღია. მაქსიმალურად ვცდილობთ, ძალიან ბევრი წავართვათ ხელისუფლებას. ამის ალბათობა კი მაღალია.
- ჩემთვის მაინც გაუგებარი რჩება, კონკრეტულად რას ეფუძნება თქვენი ეს განაცხადი.
- იმას, რომ ხელისუფლებას, ნდობის თვალსაზრისით, ქვეყნის შიგნით კატასტროფული მდგომარეობა აქვს, ქვეყნის გარეთ კი მას აღარ ჰყავს გავლენიანი მფარველები.
- ქვეყნის მასშტაბით "ნაციონალური მოძრაობის" რეიტინგი პირველ ადგილზეა. ეს არ ნიშნავს იმას, რომ სააკაშვილი არჩევნების მოგებას შეძლებს? თბილისი საქართველო ხომ არ არის?
- თვითმმართველობის არჩევნების პოლიტიკური ხიბლი სწორედ ის არის, რომ სააკაშვილი თბილისში წაგებას ჩხოროწყუს, მარნეულის თუ ნებისმეირი სხვა ხმებით ვერ გადაფარავს. როდესაც დედაქალაქში 15-16%-იანი რეიტინგი გაქვს, იქიდან 50%-ზე მეტი მანდატი აიღო და მერის არჩევნები მოიგო... ნორმალურთან მიახლოებული არჩევნებით ეს შეუძლებელია. სწორედ ამიტომ, ახლა ხელისუფლება ქმნის რაღაც მექანიზმებს, რათა მცირე ხმებით ბევრი მანდატი აიღოს; ცდილობს, ეს გაიტანოს, მაგრამ ჩვენ არ გავატანინებთ. და თუ ჩვენი თანხმობის გარეშე ატარებს არჩევნებს, მაშინ ის კიდევ ერთხელ იქნება დისკრედიტირებული დასავლეთის თვალში. და ბოლოს და ბოლოს, შესაძლოა, ეს არჩევნები არ შედ-გეს. ამით სააკაშვილისთვის კიდევ უფრო მძიმე პროცესები დაიწყება. ეს კი, რა თქმა უნდა, შეეხება ქვეყანას. ამიტომაც ვცდილობთ, მიუხედავად უმძიმესი პირობებისა, პოლიტიკური პროცესი კონსტიტუციურ საარჩევნო ჩარჩოებში ჩავტიოთ. აბა, მე ძალიან ცინიკური დამოკიდებულება რომ მქონდეს ამ პროცესების მიმართ, მაშინ გეტყოდით, რომ რევოლუციებისა და გადატრიალების დროს მარცხის გამოცდილება არ მაქვს. მსოფლიოში მოწონებული "ვარდების რევოლუციაც" კი არ არის კარგი ქვეყნისთვის. და ისიც ვიცით, რომ "ვარდების რევოლუციის" ტიპის ცვლილება ქვეყანაში, როცა სააკაშვილია ხელისუფალი, არ მოხდება. ეს რომ შესაძლებელი ყოფილიყო, 2007-ში მოხდებოდა, ან - 2009-ში. არსებულ ვითარებაში არ არის სწორი გზა - "მოდი, ტალიავინის დასკვნა გამოვიყენოთ იმისთვის, რომ სააკაშვილი ერთხელ და სამუდამოდ მოვიშოროთ საქართველოდან". ასეთი ლოზუნგები გვესმის. ასევე, არ არის სწორი მიდგომა - "არაფერი გავაკეთოთ 2013 წლამდე". ჩვენ ვამბობთ: პირველივე არჩევნები მოვიგოთ. თბილისის არჩევნების მოგებით ჩვენ ძალიან ვაჩქარებთ ვადამდელ საპრეზიდენტო და საპარლამენტო არჩევნებს.
- ჯერჯერობით სააკაშვილი გჯობნით. ეს სრულიად ნათელია.
- "მჯობნის" რას ნიშნავს? შევარდნაძესაც ეგონა, რომ ძალიან გვჯობნიდა!
- ამბობთ, რომ თანახმა ხართ მინიმალურ დათმობებზე. მაინც რა შეიძლება განიხილებოდეს მინიმალურ დათმობად ჩამოთვლილ საკითხთა შორის?
- პარიტეტული საარჩევნო ადმინისტრაცია. ხელისუფლებას ეჩვენება, რომ ეს მაქსიმალურია. ჩვენი მხრიდან კი ეს დათმობაა. არის ერთი ხელისუფლება და ბევრი ოპოზიციური პარტია. და ეს პარტიები ერთმანეთისგან ძალიან განსხვავდებიან. ძა-ლი-ან. ასევე, უნდა ამუშავდეს კონტროლის მექანიზმები - ვიდეოთვალი - თბილისსა და ყველა თვითმმართველ ქალაქში, და სხვაგან - რაც შეიძლება ბევრ ადგილას. წესით, რა პრობლემაა? 3 500-ივე უბანში უნდა იყოს. ეს არის მინიმალური მოთხოვნა, თორემ აბა, მაქსიმალისტური მოთხოვნა არის ერთი პარტია - ერთი კაცი კომისიაში!
ხელისუფლება, რა თქმა უნდა, დათმობს. მაგრამ აქ ლაპარაკი იმაზეა, 10%-ს თმობს თუ 40%-ს.
- 10%-ს თუ დათმობს, მიდიხართ არჩევნებზე?
- ეს არ არის დათმობა. არსობრივად, ეს არ ცვლის ვითარებას. ხოლო 40% თუ არის, ეს ვითარებას ცვლის. ხელისუფლებას უნდა, რომ მაგალითად, თბილისის მერის არჩევნებში არ იყოს ბარიერი მეორე ტურისთვის, ან იყოს 25-30%-იანი ბარიერი. ჩვენ ვეუბნებით: ამხელა დედაქალაქი რომ ირჩევს მერს, ის უნდა ირჩევდეს უმრავლესობით. ჩვენ ვითხოვთ, რომ პირველ ტურში გამარჯვებულად ჩაითვალოს კანდიდატი, რომელიც მიიღებს 50%-ზე მეტ ხმას.
საერთოდ, ჩვენ ვსაუბრობთ არამარტო თვითმმართველობის არჩევნებზე; ვსაუბრობთ საპარლამენტო სისტემაზეც - იმიტომ, რომ თვითმმართველობის არჩევნების შემდეგ იმდენად მალე მოგვიწევს საპარლამენტო არჩევნების ჩატარება, რომ სასურველია, ამისთვის საარჩევნო კანონმდებლობით ვიყოთ მზად.
- ძალიან დარწმუნებული ხართ...
- ამის ალბათობა მაღალია - იმიტომ, რომ პროცესები ასე მიდის. იცით, რა, როდესაც ხელისუფლებას  აქვს 16%-იანი სასტარტო რეიტინგი, და ხელოვნური მექანიზმებით ის იღებს უმრავლესობას, ეს ზრდის ქუჩის ფაქტორს. თუ არჩევნებში წააგებს და ტოტალური გაყალბებას დააპირებს, ასეთ ვითარებაში ბუნებრივია, იქნება საზოგადოებრივი პროტესტი. და ეს პროტესტი იქნება ძალიან მძიმე. ეს კი ქვეყნისთვის კარგი ნამდვილად არ იქნება.
საქართველოს ბიუჯეტი სამასი მილიონით მცირდება. და საქართველო ოთხ-ნახევარ მილიარდს იღებს ევროპიდან და ამერიკიდან. ხელისუფლებას არ აქვს არანაირი ფინანსურ-ეკონომიკური რესურსი, იხელისუფლოს დასავლეთის ფინანსური მხარდაჭერრის გარეშე. ჩვენს ქვეყანასთან მიმართებით მნიშვნელოვანი ფაქტორები ამუშავდა. თუ სააკაშვილი დაშორდება მსოფლიო წესრიგის წესებს, მისგან ვერც ფინანასურ და ვერც პოლიტიკურ დახმარებას ვეღარ მიიღებს. მაგრამ ხაზს ვუსვამ: ამან არ უნდა შეცვალოს ქართული საშინაო პოლიტიკის დღის წესრიგი.
- თბილისის მერის კანდიდატურად ირაკლი ალასანიას ასახელებთ, საკრებულოს თავმჯდომარედ - სოზარ სუბარს. ეს რაზე მიანიშნებს? რესპუბლიკელებსა და "მემარჯვენეებს" ადამიანური რესურსები არ გყოფნით?
- ეს ნიშნავს იმას, რომ ჩვენ წმინდა პრაგმატული მოსაზრებით მივიღეთ ეს გადაწყვეტილება. სოზარ სუბარს ქვეყანაში ყველაზე მაღალი ნდობის რეიტინგი აქვს. ალასანია-სუბარის კანდიდატურათა ტანდემი საუკეთესო ვარიანტად მიგვაჩნია.
- ძალიან სწრაფად და ძალიან ღრმად ხომ არ უკარით სოზარ სუბარს თავი პოლიტიკაში? მას პოლიტიკური გამოცდილება არ აქვს.
- მერე რა, თბილისის თვითმმართველობა ამ თვალსაზრისით...
- საკრებულოს თავმჯდომარის კანდიდატს პოლიტიკური გამოცდილება არ სჭირდება?
- ...ის საკმაოდ დიდი პოლიტიკური გამოცდილების მქონე კამპანიაში მოვიდა. სოზარმა დააპირა პოლიტიკაში ყოფნა, თანაც, ისეთ ასპარეზზე, რომელიც ნახევრად პოლიტიკურია და ნახევრად - თვითმმართველობითი. საქართველოში სამართლიანობის განცდა ყველაზე მეტად სოზართან არის ასოცირებული. რაც შეეხება რესპუბლიკელებსა და "ახლებს": ჩვენ ვაპირებთ, რომ თბილისშიც და ქვეყნის მასშტაბითაც ძალიან სოლიდურად ჩავერთოთ ამ პროცესში. მე მაქვს გამოცდილება: პარლამენტიდან - საკრებულოსკენ; საკრებულოდან - პარლამენტისკენ.
- საქმე ის არის, რომ მთავარი კანდიდატები არ არიან არც "მემარჯვენეებიდან", არც - რესპუბლიკელებიდან.
- ეს საარჩევნო ტექნოლოგიაა. მთავარი ბრძოლა იქნება შემდეგ. საკრებულოს თავმჯდომარე ვერაფერს გააკეთებს, თუ იქ ძალიან სერიოზული დასაყრდენი არ ექნება.
- "კონსერვატორები" გამოვიდნენ ინიციატივით, შეიქმნას ერთიანი ოპოზიციური  ფრონტი. საქართველოში ოპოზიციური ერთობის იდეამ, თქვენი აზრით, აქტუალობა საბოლოოდ დაკარგა?
- ჩვენ არ გვინდა ჩვიდმეტჯერ შევიდეთ ერთსა და იგივე მდინარეში. კობა დავითაშვილს უყვარს ძალიან სულ ერთობაზე ლაპარაკი. ამ დროს კი, იმდენი პარტიიდან წავიდა, რომ ბოლოს მარტო დარჩა. ნუ გველაპარაკებიან ერთობაზე ისინი, ვინც ერთობის საწინააღმდეგოდ მოქმედებდნენ მრავალი წლის განმავლობაში. და ნუ გველაპარაკება ერთობაზე ის, ვისაც ერთობის გარეშე რაიმე წარმატების მიღწევის შანსი არ აქვს. "კონსერვატორებს" არ ვგულისხმობ. ყველაზე ბევრს კობა ლაპარაკობს ხოლმე.
მივესალმები ბურჯანაძის გარშემო პოლიტიკური პარტიების დაახლოებას. თუ ოთხი-ხუთი პოლიტიკური ჯგუფი (ბურჯანაძე-გაჩეჩილაძე-ოქრუაშვილის ჩათვლით) მჭიდრო სათანამშრომლო ფორმატს შექმნის, მაშინ საქართველოში კიდევ ერთი - მეექვსე სოლიდური პოლიტიკური გაერთიანება ჩამოყალიბდება.
- მაგრამ ბურჯანაძე მეექვსე პოლიტიკური სუბიექტის შექმნის შესახებ კი არა, საერთო ოპოზიციური ფრონტის ჩამოყალიბებაზე საუბრობს.
- მას შემდეგ, რაც ჩვენი გეგმა გამოვაცხადეთ, ბურჯანაძესა და სხვა პოლიტიკურ პარტიებს, ბუნებრივია, საკუთარი ხედვები უნდა განეცხადებინათ. რაკი მან ჩათვალა, რომ თვითმმართველობის არჩევნები არც პოლიტიკური და არც ელექტორალური თვალსაზრისით არ იზიდავს..
- საერთო-ოპოზიციური ფრონტის თემას დავუბრუნდეთ. ექსპერტი ვახტანგ ძაბირაძე შენიშნავს: ოპოზიციური პოლიტიკური პარტიების არგუმენტი ვერ იქნება ის, რომ ვიღაც მემარჯვენეა და ვიღაც - მემარცხენე. ის სვამს კითხვას: თუკი საქართველოში მემარჯვენეეები და მემარცხენეები არსებობენ, მაშინ რა შუაშია ავტორიტარიზმზე საუბარი?
- მსოფლიოში არსებობს მემარცხენეებისა და მემარჯვენეების ერთიანი ფრონტის შექმნის გამოცდილება. მაგრამ ჩვენს შემთხვევაში საუბარი არის იმაზე, რომ ჩვენ (ალიანსი) ვამბობთ: ჩვენ გვსურს, არჩევნებით შევცვალოთ ხელისუფლება. ბურჯანაძე კი ამბობს, რომ არჩევნებს აზრი არ აქვს. აქვე მის ახალ ინიციატივას გავიხსენებ: "დემოკრატიული ფრონტი" - ეს ქართული პოლიტიკური ლექსიკონისთვის ახალი სიტყვათშეთანხმება არ არის. თუმცა, რაკი ერთგვარი დაგვიანებით დემოკრატიული ფრონტის იდეები ბურჯანაძისთვის მისაღები გახდა, არ "ვიკბინები", გულწრფელად ვამბობ: ამას მივესალმები. მაგრამ ამასთანავე, ჩვენ არ ვაპირებთ, რეაგირების გარეშე დავტოვოთ პრეტენზიული ტონით ნათქვამი ფრაზები: "სააკაშვილთან მოლაპარაკებით არაფერი გამოვა", "აქციების გარეშე არაფერი გამოვა". საჭიროების შემთხვევაში, აქციებსაც მოვაწყობთ და ამ აქციების გარეშე თუ აქციების პარალელურად მოლაპარაკებებსაც ვაწარმოებთ. და თუ ბურჯანაძე, გაჩეჩილაძე და სხვები მოახერხებენ ნათელი პროგრამის წარმოჩენას, მარტივად იმის ახსნას, თუ რა გზა არსებობს სხვა - არჩევნების გარდა, ამას სიამოვნებით მოვისმენ.
დღეს ერთიანი ფრონტი არ იქმნება იმიტომ, რომ ოპოზიციურ პოლიტიკურ ძალებს შორის პრინციპულად სხვადასხვა მიდგომა არსებობს. სხვაობები ალიანსსა და სხვა ოპოზიციურ პარტიებს შორის განპირობებულია არა იმდენად ხედვათა შორის კონცეპტუალური წინააღმდეგობით, არამედ წმინდა ტაქტიკური პარამეტრებით. ჩვენ ყოველთვის ვამბობდით, რომ ჩამოწერას ახლავს პროცედურები; ისინი ამბობენ: "ჯერ გავუშვათ სააკაშვილი და მერე ჩავატაროთ არჩევნები". ეს არის, უბრალოდ, ტაქტიკური სხვაობა. ჩვენ გვსურს არჩევნებით გავხელისუფლდეთ; ჩვენს ოპოზიციონერ კოლეგებს, როგორც ჩანს, სურთ არჩევნებამდე. ბუნებრივია, რომ ჩვენი გზა მშვიდობიანია. ისინიც საჯაროდ აცხადებენ, რომ მშვიდობიან გზას უჭერენ მხარს...