ლევან ბერძენიშვილი: "ჩვენ ვიცით მექანიზმები და ავამოქმედებთ იმ ბერკეტებს, რომელიც ამ პალიკოებზე მოქმედებს"

"რეზონანსი" - "მთელი კვირა"

23 ნოემბერი, 2009

"დიახ, შალვა რამიშვილი ჩემი მეგობარია. მაინცდამაინც ჩემნაირი უნდა იყოს? ჩემი მსგავსი რაში მაინტერესებს?"
"კვაზიდემოკრატიულ არჩევნებსაც ვუგებთ. ამაშია საქმე. ჩვენ ვიცით, რომ 30%-ზე ზემოთ, მათთვის გინდა 35 ყოფილა, გინდა - 60: სულერთია. ეს არის მეორე ტური - ყველა ვარიანტში. თუ ვაჟკაცია, გამოვიდეს ამ მინდორზე და იბრძოლოს გიგი უგულავამ. როგორ არ რცხვენიათ, როცა აცხადებენ: "ჩვენი არის მთხლე და გვინდა, მაინცდამაინც ამ მთხლეთი მოვიგოთ"?!
რესპუბლიკელი ლევან ბერძენიშვილი "მთელი კვირის" შეკითხვებს პასუხობს.
- ხელისუფლება გამოეთიშა მოლაპარაკებებს, რომელსაც ის ოპოზიციის წარმომადგენლებთან ერთად აწარმოებდა საარჩევნო სისტემის ცვლილებებთან დაკავშირებით. "ალიანსს საქართველოსთვის", დასავლეთის ზურგით, იმედი გქონდათ, რომ დეკემბრისთვის ისეთი ცვლილებები მოხდებოდა, რაზეც თანახმა იქნებოდა ოპოზიციაც. ახლა რისი იმედი გაქვთ?
- ახლა იმის იმედი გვაქვს, რომ ეს პროცესი დამთავრებული არ არის. პალიკო კუბლაშვილმა რომ განაცხადა, ჩვენ წავედითო, ეს არ არის, ჩემი აზრით, ხელისუფლების ბოლო სიტყვა. რამდენადაც ვხვდები, ჩვენი უცხოელი მეგობრები არ არიან ბედნიერი ამ განცხადებით. ხელისუფლებაზე ზეწოლა გაგრძელდება. ვიცით, მას რა ამოცანა ჰქონდა: ჩვენ გავქცეულიყავით მოლაპრაკების მაგიდიდან. მაგრამ საკმარისად მყარი ნერვული სისტემა გვაქვს: მოლაპარაკების მაგიდიდან ამ წუთასაც არ ვართ ამდგარი.
- ისინი წავიდნენ.
- მოვლენ. ხელისუფლებას კომპრომისი ძალიან თავისებურად ესმის. მან თქვა: 30% არის კომპრომისი - იმიტომ, რომ ჩვენ საერთოდ, ნული გვინდოდაო. 30% კი ისედაც არის ახლანდელ კანონში. შესაბამისად, ნულოვანი ვერსია, საიდანაც იწყება კომპრომისი, არის 30. ასე რომ, უნდა დაწყებულიყო კომპრომისის ძებნა 30-სა და 50-ს შორის. ხელისუფლებამ თქვა: ნულსა და ორმოცდაათს შორის 30 - ეს უკვე ნახევარზე მეტია და ნახეთ, რამხელა კომპრომისზე წავედიო. ამასთან დაკავშირებით უცხოელმა ექსპერტმა ჯორჯთაუნის უნივერსიტეტიდან, რომელიც ამ პროცესს აკვირდება, ამას წინათ დაწერა: ასე მე არ ვტყუვდებიო. ეს არ არისო კომპრომისი. ეს კი ჩემი სიტყვები არ არის.
კოდექსის გაუმჯობესების გარდა, მოგეხსენებათ, ძალიან სერიოზული მსჯელობა უნდა ყოფილიყო ზოგადად, საარჩევნო გარემოს გაუმჯობესებაზე. ადმინისტრაციაში ოპოზიციას მხოლოდ მდივნის ადგილს გვთავაზობდნენ. თავმჯდომარეც და მოადგილეც "ნაციონალური მოძრაობის" უნდა იყოსო! ხანდახან აღშფოთების უნარს ვართ მოკლებული...
თუმცა, ხელისუფლების მხრიდან კომპრომისებსაც მივაღწიეთ: მაგალითად, მივაღწიეთ იმას, რომ მერი პირდაპირი წესით აირჩეს; ჩვენ მივაღწიეთ იმას, რომ პარტიულ სიას აქვს რაღაც აზრი: 25 კაცი შეგიძლია გაიყვანო პარტიული სიით.
- მაგრამ ახალი ტერიტორიული ერთეულები თბილისში რას ნიშნავს?
- გვეუბნებიან, ამას არჩევნებთან არავითარი კავშირი არ აქვსო.
- თქვენი აზრით, აქვს თუ არა კავშირი?
- ჩემი აზრი ვის აინტერესებს. მე გეუბნებით პალიკო კუბლაშვილის აზრს!... ვინ ენდობა და ვინ - არა, სხვა საკითხია.
არ არის ქვეყანაში რევოლუციური სიტუაცია. მაგრამ ძალიან თუ უნდათ, ხელისუფლებას ყოველთვის შეუძლია, იგი გამოიწვიოს. ეს კი იქნება სხვა სტიქია, რომელთანაც პალიკო კუბლაშვილის ხუმრობებს ექნება ძალიან სხვანაირი პასუხი. და არ ჯობს, რომ პოლიტიკური პასუხი ჰქონდეს? 33,3% რომ შესთავაზეს "ქრისტიან-დემოკრატებმა" (ასეა თუ ისე, ოპოზიციური პარტიაა) იმაზეც კი არ დათანხმდნენ! იმიტომ, რომ ზუსტად იქ - 30%-ზე გადის ზღვარი. რომ ვერ აიღოს 33 გიგიმ, რა ქნან მერე? თვითონვე აღიარებენ: მეორე არჩევანი არ გვაქვსო; ანუ, მეორე ტური თუ იქნება, ჩვენ წავაგებთო. ეს პალიკო კუბლაშვილსაც უთქვამს და ხელისუფლების სხვა წარმომადგნლებსაც. რად უნდა მათი თქმა: ეს გამოკვლევებშიც ჩანს.
- ზემოთ აღნიშნეთ, რომ რამდენიმე მიღწევა უკვე გაქვთ. ერთ-ერთ პირველ მიღწევად ასახელებთ იმას, რომ მერი პირდაპირი წესით აირჩევა. არ ფიქრობთ, რომ აქვე დასრულდება თქვენი მიღწევების ნუსხა? ან, უფრო მეტიც: ალბათ, შეიძლება, ეს მიღწევაც "აორთქლდეს".
- მე ვფიქრობ, რომ ხელისუფლებას შეუძლია, ესეც კი არ გააკეთოს. სააკაშვილმა იმდენი დაკარგა, რომ ახლა კომპრომისის ფასს ვერ ხედავს. მისი მესმის. უბრალოდ, ქვეყანა თუ ოდნავ გიყვარს, შეიძლება, თბილისში მაინც ჩაატარო კვაზიდემოკრატიული არჩევნები.
- კვაზისთვის იბრძვით?
- არა, კვაზისაც ვუგებთ. ამაშია საქმე. ჩვენ ვიცით, რომ 30-ზე ზემოთ, მათთვის გინდა 35 ყოფილა, გინდა - 60: სულერთია. ეს არის მეორე ტური - ყველა ვარიანტში. თუ ვაჟკაცია, გამოვიდეს ამ მინდორზე და იბრძოლოს გიგი უგულავამ. როგორ არ რცხვენიათ, როცა აცხადებენ: "ჩვენი არის მთხლე და გვინდა, მაინცდამაინც ამ მთხლეთი მოვიგოთ"?! იმის ფუფუნებას ნამდვილად არ მივცემთ, რომ მოლაპარაკებები მივატოვოთ. ჩვენ ვიცით მექანიზმები და ავამოქმედებთ იმ ბერკეტებს, რომელიც ამ პალიკოებზე მოქმედებს.
- დასავლეთი, არა?
- უპირველეს ყოვილსა, ეს არის დასავლეთი, რა თქმა უნდა. დარწმუნებული ვარ, საღი აზრი გაიმარჯვებს. ის ლოგიკა, რომ აქ არჩევნები სულ ყალბდებოდა და გაყალბდება; რომ პროგრესი არასდროს იქნება, პოლიტიკოსის ლოგიკა არ არის. ეს ობივატელის ლოგიკაა. მიუხედავად ყველაფრისა, მე პროგრესს ვხედავ ჩემს ქვეყანაში. სააკაშვილის მიუხედავად, ჩვენს საზოგადოებაში რაღაც პროგრესული მაინც ხდებოდა. საქართველოში შესაძლებელი გახდა, უბრალოდ, რაღაცის თქმა. და ეს არ არის ხელისუფლების მიერ ნებადართული. ადრე საკუთარი აზრის გამოთქმისთვის მთელი საზოგადოება ჩაგქოლავდა, ახლა კი - მხოლოდ ნაწილი. თქვენც იცით, ეს რას ნიშნავს... პროგრესი აუცილებლად მოხდება ამ მოლაპარაკებაზეც. არ მიმაჩნია, რომ ეს დაკარგული დრო იყო. მე გეტყვით, რა არის ახლა მათი ამოცანა: ვინაიდან ბოლო დროს შექმნილ ვითარებაში შედარებით ზომიერ ალასანიას ალიანსს რეიტინგი არ დაუკარგავს და პირიქით, ოდნავ გაიზარდა კიდეც...
- ამას რაზე დაყრდნობით აცხადებთ? გაქვთ უახლესი კვლევა ხელისუფლების მოლაპარაკების მაგიდიდან გასვლის შემდეგ?
- ხელისუფლების მოლაპარაკების მაგიდიდან გასვლის წინა დღის ამბებს გიყვებით სწორედ. ხელისუფლება ფიქრობს: "ახლა მე ავდგები მაგიდიდან და ამათ დაარტყამენ თავისივე მეგობრები ოპოზიციიდან: სად მიდიოდი, რომ ჯდებოდი მაგიდასთანო, და მათი რეიტინგი დაიწევს. ამასობაში, მე ჩავატარებ ჩემს არჩევნებს. ისინი იქნებიან ასე, ერთმანეთის ბრალდებაში, მე კი ჩემსას გავიტან".
- არ ფიქრობთ, რომ სწორედ ასე განვითარდება პროცესი?
- არა! ხელისუფლებას თავს ზემოთ ძალა არ აქვს: თავის 30%-ზე ზემოთ ვერ ავა. თუ ოპოზიციურ ძალებს შორის ჩვენი რეიტინგი შემცირდება, სხვისი გაიზრდება. ხელისუფლებას კი მაინც არაფერი ეშველება.
- და თქვენი რეიტინგი რომ დაეცემა, ამაზე რას ფიქრობთ?
- ირაკლი ალასანიას რეიტინგი არ დაეცემა. არ ეცემა ხოლმე ასე რეიტინგები. ხელისუფლება უტვინოა, ამის თქმა მინდა ზუსტად; ამდენი ხანია, ამას ვლაპარაკობ. მათ ჰგონიათ, მოლაპარაკების მაგიდიდან რომ ადგებიან, ამით დაეცემა იქ დარჩენილის რეიტინგი. ქართველი ხალხის გამოკითხვამ კი აჩვენა, რომ მათ მოლაპარაკება მიაჩნიათ სწორ გზად. ამიტომ ალასანიას რეიტინგი კი არ დაიწევს, არამედ აიწევს.
- მაგრამ თქვენ მარტო დარჩით.
- რას ჰქვია, მარტო დავრჩით? მაგასაც ნახავთ. ხელისუფლებაში ვისაც ოდნავ მაინც შეპარული აქვს გონების მისხალი, ის ასეთ დეგენერატულ განცხადებებს არ აკეთებს. ამერიკელები როცა აქ არიან, ესენი მაშინ დგამენ ყველაზე არადემოკრატიულ ნაბიჯებს, რათა ამით გვაჩვენონ: აი, მხარდაჭერა გვაქვსო. ჩვენც ვიცით დასავლეთთან ლაპარაკი. სხვებმაც იციან. ბევრი გვთხოვს აქ დემოკრატიზაციის პროცესს.
- თქვენ არ ფიქრობთ, რომ შეიძლება დასავლეთმა ხელი ჩაიქნიოს?
- ასეთ პრეცედენტს, უბრალოდ, არ ვიცნობ. დასავლეთი ძალიან გონიერია და ის ხელს არ იქნევს იმის გამო, რომ სადღაც რაღაც არ გამოდის. როგორც ხედავთ, დასავლეთი ერაყში დემოკრატიის აშენებას ცდილობს. საქართველოში კი დემოკრატიას გაცილებით დიდი საფუძველი აქვს, ვიდრე ერაყში. მნიშვნელოვანია, რომ საქართველოში ამომრჩეველს არ მოსწონს სიტუაცია. ამომრჩეველს, ასევე, ყველა ოპოზიციონერი ერთნაირად არ მოსწონს. რა არის ამაში გასაკვირი? მეც არ მომწონს ბაზარში ყველი ბოლო ხანებში, მაგრამ ვყიდულობ მაინც: რაღაც ხომ უნდა ვიყიდო?
- თუკი ისეთი არჩევნები ჩატარდება, როგორიც ხელისუფლებას აწყობს, წახვალთ? მიიღებთ მონაწილეობას?
- ამ შეკითხვაზე თქვენ ვერ მიიღებთ პასუხს, ვიდრე არ გვეცოდინება ის პირობები, რაც შეიქმნება არჩევნებისთვის. თუ ისეთი პირობები იქნება, რომელიც ცალსახად განაპირობებს საქართველოში ანტიდემოკრატიული პროცესების გაღრმავებას, ჩვენ ამას ფონს არ შევუქმნით. ჩვენ გაქვს ამის გამოცდილებაც: ომის შემდეგ, აჭარის არჩევნებში მონაწილეობა არ მიგვიღია.
- პირადად  თქვენ თავიდანვე არასერიოზულად მიიჩნევდით კოლეგა ოპოზიციონერების ინიციატივას პარტიათაშორის პრაიმერის ჩატარებასთან დაკავშირებით. შემდეგ მოხდა ისე, რომ "ალიანსმა საქართველოსთვის" პრაიმერის ჩატარების იდეა გაიზიარა. რა შეიცვალა?
- ჩემი პირადი პოზიცია არ შეცვლილა. ვერ ვხედავ აუცილებლობას, რომ ალასანია ძიძიგურს შეეჯიბროს - იმიტომ, რომ გამოკითხვები აჩვენებს: ერთს მეორეზე ოცჯერ მეტი რეიტინგი აქვს. და რატომ უნდა შეეჯიბროს?
მრავალპარტიული პრაიმერი სასაცილოა. საერთო კანდიდატის შერჩევა კი არა, უფრო სხვა მიზანი აქვთ. ამერიკაში ერთპარტიულ პრაიმერში მოგებულის მხრიდან წაგებულის მიმართ არავითარი ვალდებულება არ არსებობს. მეორე მხრივ, რასაკვირველია, მისასალმებელია, რომ ჩვენს კოლეგებს ჰყავთ კანდიდატები - ეს იმას ნიშნავს, რომ არჩევნების გზას იზიარებენ. მაგრამ ახლა ის თუ არის გასარკვევი, ვინ უფრო პოპულარულია - ირაკლი ალასანია თუ კობა დავითაშვილი, კარგად ყოფილა მათი საქმე.
- ისინი ამბობენ, რომ პრაიმერის გზით ოპოზიცია საერთო კანდიდატზე უნდა შეთანხმდეს. თუკი გაქვთ იმის იმედი, რომ ალასანია გაიმარჯვებს, რატომ უნდა იყოთ მისი ჩატარების წინააღმდეგი?
- იმიტომ, რომ მე პირადად არ მაინტერესებს, პოლიტიკური ბლოკი შევქმნა იმ პარტიებთან, ვისაც...
- ამ ინიციატივას ბლოკის შექმნის მცდელობას უკავშირებთ?
- დიახ, ვიღაცას ეს უნდა, როგორც ვატყობ.
- თქვენი ალიანსის წევრები, როგორც ჩანს, ასე არ ფიქრობენ.
- არა, უბრალოდ, მე უფრო გულწრფელი ვარ. ნუ დაივიწყებთ, რომ ჩვენ შორის ზოგიერთი უფრო ფრთხილი პოლიტიკოსია, ზოგიერთი კი ენას არ უვლის. ეგაა სულ. კი, ბატონო, თუ მიიღებს ალიანსი მონაწილეობას, მე ვინ მკითხავს. ეს ჩემი პირადი აზრია მხოლოდ. მიმაჩნია, რომ მრავალპარტიული პრაიმერი არის გოიმობა. მაშინაც გოიმობა იყო, როცა ჩატარდა.
- 23 ნოემბერს ხელისუფლებისგან ქვეყნის აღმშენებლობის თემაზე მორიგ  გამოსვლას ველოდებით. სად ხართ ამ დროს ოპოზიცია? რა უნდა უთხრათ საზოგადოებას უფრო დამაჯერებელი?
- გავიხსენოთ, სააკაშვილი რას გვპირდებოდა: პირველ პრეზიდენტობაში - ნატო, "მეორედ მოსვლის" შემდეგ - ევროკავშირი... ხელისუფლება დაგვპირდა ბედნიერებას და მომიტანა... გეტყვით, რაც მომიტანა: ამას წინათ შემომჩივლა ერთმა ინტელექტუალმა, რომ სტუდენტებს შეხვდა და რომ მათ არ იციან, რა იყო პირველი მსოფლიო ომი; მათ არ იცოდნენ, რა იყო საბჭოთა კავშირი. არც ერთმა არ იცოდა! თბილისის წამყვან უნივერსიტეტში! და ეს რამ მოიტანა? მიხეილ სააკაშვილის მცდელობამ, საარჩევნოდ კმაყოფილი ჰყოლოდა ამომრჩეველი. 24 ათასი სტუდენტი მიიღო იმ ქვეყანაში, სადაც ჯერ ათასი სტუდენტის გამზრდელი პროფესურა არ დაბადებულა. ამას დღეს ხომ ვგრძნობთ და ხვალ ნახეთ, როგორ ვიგრძნობთ! ხომ ვიგრძენით, 90-იან წლებში არეულობა რომ იყო, მაშინ ბავშვებმა რომ არ ისწავლეს, მერე ისინი ხელისუფლებაში რომ მოვიდნენ, რა უბედურება დაგვაწიეს თავიანთი უმეცრებით! მიხეილ სააკაშვილის მასწავლებელი რომ ტრაბახობს, კარგი მოსწავლე იყოო, კაცმა რუსთაველი და გრიგოლ ორბელიანი აურია; ამის მერე ქართულის მასწავლებელი ცოცხალი როგორ დარჩა საერთოდ! ცხადია, მასწავლებელებს აკაკის "გამზრდელის" ნაბიჯებისკენ არ მოვუწოდებ, რადგან იმ ლოგიკით მე ცოცხალი არ უნდა ვიყო, მაგალითად, და თანაც - რამდენჯერმე. სიცოცხლე უფრო მაღალ ღირებულებად მიმაჩნია, ვიდრე მხატვრული ნაწარმოების გავლენა ჩემზე.
ერთი სიტყვით, კაცი სხვა რამეს გვპირდებოდა. ახლა კი იმ აღმშენებლობაზე გვესაუბრება, რომელსაც არ დაგვპირებია; რომელიც გვერდითი მოვლენა იყო. დავით აღმაშენებლის საფლავზე დაეფიცა: "მე დავაგებ ასფალტს". თანაც, მაინც ვერ გავიგე, როგორ აგებს. რა თქმა უნდა, გზები აშენდა, მაგრამ ერთი, მთაწმინდაზეც შემოიაროს ვინმემ, რა!
ძალიან კარგია, რომ უმაღლესი სასწავლებელებიდან გამოცდები გარეთ იქნა გატანილი. მაგრამ ჩვენ ამ პროცედურაზე ორიენტაცია გვინდა, თუ გვინდა ბავშვი, რომელმაც მეტი იცის? თუ დღევანდელმა სტუდენტმა ნაკლები იცის, ვიდრე ძველი, კორუმპირებული უმაღლესი სასწავლებლის სტუდენტმა იცოდა, ე.ი. არაფერი გაგვიკეთებია. კარგია, რომ არ არის კორუფცია, მაგრამ ეს არ არის მთავარი. მთავარია, ბავშვმა უნივერსიტეტში ისწავლოს. და თუ არ ან ვერ სწავლობს, ეს იმას ნიშნავს, რომ არაფერი გაკეთებულა. პირიქით, გაფუჭებულა. განათლების ძველი სისტემა დასანგრევი იყო, მაგრამ მხოლოდ გამოცდების გარეთ გატანა არ არის საკმარისი. ლომაიას ყველაზე ღრმა შეცდომა, რამაც საერთოდ დაანგრია ჩვენი განათლების სისტემა, ის იყო, რომ სახელმწიფო ბავშვებს იმის მიხედვით ეხმარებოდა, უნარებს ჩააბარებდა თუ არა. სხვა  ყველაფერი ფეხებზე ეკიდა. შეუძლებელია, ეს ჯანსაღ ტვინში დაბადებულიყო. ამის გამო ლომაიასთან ჩემი დაპირისპირება პიროვნულ კონფლიქტშიც კი გადაიზარდა. ლომაია არ იყო ისეთი, რომ პრობლემის არსს ვერ მიმხვდარიყო, მაგრამ ვერაფრით გავაგებინე. არ შევიდა მის თავში. აკვიატებული ჰქონდა. ალბათ, ლევან რამიშვილმა უთხრა და იმიტომ. ღრმად დარწმუნებული იყო იმ სისულელეში, რაც წლების განმავლობაში კეთდებოდა ამ ქვეყანაში და აი, შედეგები: უნარებისა და ჩვევების ქვეყანაა. და არა განათლების.
ახლა ახალი ცვლილება შემოდის: სასკოლო განათლება მნიშვნელობას შეიძენს. და ეს კარგია. მაგრამ ყველაზე საინტერესო იცით, რა არის? სამინისტროდან არ მოდის ეს ცვლილება. არ ამბობენ, საიდან მოდის. საიდან მიხვდა უცებ ნიკა გვარამია, რომ ასე არის საჭირო? ჩვენ არ ვდავობთ. ჩვენი პარტიის იდეები იმიტომ არის გამოქვეყნებული, რომ ვიღაცამ უნდა წაიღოს. ამას ქურდობას არ ვარქმევთ. სხვებსაც ექნებათ რამე ჭკვიანური ნათქვამი, რაც ხელისუფლებამ უნდა გაითვალისწინოს. და ხელისუფლების ასეთ ნაბიჯებს მივესალმები. მაგრამ როდის დგამენ ამ ნაბიჯებს? როდესაც ახლოვდება რაღაც, და გრძნობენ, რომ ორი ხმის მიმატება სჭირდებათ. არ მჯერა, რომ როცა იმ ორ ხმას აიღებენ, მერე ისე არ მოიქცევიან, როგორც მანამდე იქცეოდნენ. ხელისუფლებამ დაკარგა ყველაზე მთავარი - ნდობა, ქვეყანამ კი დაკარგა ტემპი. ეს ჩამორჩენილი ქვეყანაა. თუ ჩამორჩენა არის უნივერსიტეტში, ეს ნიშნავს, რომ ჩამორჩენა არის მედიაში, პოლიტიკაში, საზოგადოებაში. სადმე არის ისეთი სფერო, სადაც არ არის ჩამორჩენა? ფეხბურთში ვართ წინ, ვიმღერეთ რამე თუ ვიცეკვეთ? უკვე აღარაფერი შეგვიძლია. დავით აღმაშენებლის საფლავზე ამ საცოდავმა კაცმა თურმე ის დაიფიცა, რომ სამხრეთ ოსეთში ომს მოიგებდა. ჩვენ ვიგრძენით, რომ რაღაც იმას არ იფიცებდა, რაც საჭირო იყო - იმიტომ, რომ დემოკრატიის შუქურა შუა საუკუნეების მეფის საფლავზე არ იფიცებს ხოლმე. რაღაც არ მინახავს, საფრანგეთის პრეზიდენტი ფრანსუა I-ის საფლავზე რომ რამეს იფიცებდა, ან თუნდაც - ნაპოლეონის. ამ კაცს თურმე რაღაცის მინიშნება უნდოდა. ვიღაცებმა ეს დაინახეს და მოსწონდათ. ჩვენი პრობლემა ეს არის.
- თქვენ არ საუბრობთ იმაზე, რაც თქვენ გაქვთ სათქმელი - ოპოზიციას.
- ჩვენ ის გვაქვს სათქმელი, რომ ვერ ჩავაბარეთ მეათე კლასის გამოცდები და ეს პერიოდი გასავლელი გვაქვს. ჩვენ კლასში ჩარჩენილი საზოგადოება ვართ.
- ანუ, ოპოზიციის წარუმატებლობას საზოგადოების ჩამორჩენილობას მიაწერთ?
- ყველა ერთად ვართ. კარგით, რა... რა მწერლობაც გვაქვს, რა კრიტიკაც, რა ჟურნალისტიკაც გვაქვს, ისეთივე ხელისუფლება და ოპოზიცია გვყავს. ხომ არიან ცალკეული კარგი თანამედროვე მწერლები? ისე გვყავს ცალკეული კარგი პოლიტიკოსები.
საქართველოში არ არის სფერო, სადაც ყველაფერი წესრიგშია. და ეს არ არის გასაკვირი: მთელი ფული წასული იყო სამხედრო ძლიერებაზე. ხოლო იქ რაც ჩავიდინეთ, ამაზე ლაპარაკიც კი უხერხულია. ჯარისკაცებს არ ვგულისხმობ, რასაკვირველია.
...ერთ-ერთი გახარებული კაცი ვიყავი ექვსი წლის წინ, 2003 წლის 23 ნოემბერს. გიგა ბოკერიასთან და "თავისუფლების ინსტიტუტთან" შევიარე... ჩემთან, სახლში კი ამ რევოლუციას შალვა რამიშვილი ხვდებოდა.
გამოხდა ექვსი წელი. ამ ექვსი წლიდან შალვა რამიშვილი ოთხი წლის განმავლობაში იჯდა. ახლა რაღაც პატარა გადაცემა დაიწყო და უკვე დაამთავრა...
- შალვა რამიშვილი თქვენი მეგობარია. რას მიაწერეთ მის გადასვლა ციხიდან პირდაპირ "იმედზე", არაპოლიტიკურ გადაცემაში?
- მარტივი ახსნა მაქვს: ადამიანი ციხიდან რომ გამოდის, ცდილობს, რაც შეიძლება, სწრაფად დასაქმდეს.
- გასაგებია, მაგრამ ციხეში დაწერილი და პრესაში გამოქვეყნებული მისი წერილების შინაარსი არ გვაფიქრებინებდა, რომ ის "იმედზე" მოვიდოდა. და საერთოდ, არაპოლიტიკური გადაცემის გაკეთებას დაიწყებდა.
- კი, ბატონო, ასეა: ვინ იფიქრებდა ამას. მაგრამ მე, როგორც ყოფილი პატიმარი, ვამბობ: ადამიანს, რომელიც იჯდა ოთხი წელი, თვითდამკვიდრებისთვის სამუშაო სჭირდება, მით უმეტეს - შალვა რამიშვილს, რომელიც პროფესიონალია: მას შეუძლია, გააკეთოს კარგი შოუ. ეს არის მისი პროფესია. მისი პროფესია არ არის პოლიტიკა.
- მას პოლიტიკოსის კი არა, ჟურნალიტის სტატუსი აქვს.
- კი, ბატონო, ოღონდ: ის შოუმენი ჟურნალისტია. მისთვის სხვანაირი ჟურნალისტიკა არ არის მნიშვნელოვანი.
- არსებობს ასეთი ჟურნალისტიკაც?
- რა თქმა უნდა, არსებობს ასეთი ჟურნალისტიკა. და მე მგონი, ტელევიზიაში მხოლოდ ასეთი ჟურნალისტიკა არსებობს. დანარჩენი ყველაფერი ტყუილია. თუ შოუ არ არის, ტელევიზორს არავინ უყურებს. შალვა ამის ოსტატია. თუ ეს გაიყიდება, ის გაყიდის. და მორალური ლაპარაკი იმაზე, თუ რა არის სწორი და რა - არა, ამ წუთას მე არ შემიძლია. რომ გითხრათ, შევიკრიბეთ და აღვნიშნეთ, - დედა, რა კარგია, შალვა რომ "იმედზე" წავიდაო, ასე არ ყოფილა. მაგრამ ამავე დროს, არასოდეს გავკიცხავ ციხიდან გამოსულ ადამიანს, მით უმეტეს - მეგობარს, რომელსაც სამუშაო უნდა, და შოუს გაკეთება უნდა. მაგრამ შოუს საქართველოში შალვას არ გააკეთებინებენ, ვიდრე ჩვენ არ მოვალთ ხელისუფლებაში.
- რას გულისხმობთ?
- იმას, რომ შალვას შოუ კი არა, მიშას შოუ არის ახლა საჭირო.
- და ის შალვას შოუ იყო?
- კი, ეს შალვაა. მიშას შოუ რომ ყოფილიყო, მიშა ხელიდან არ გაუშვებდა. სხვათა შორის, მე არ მგონია, რომ შალვას შოუ სულ ეს იყო. შალვას შოუ სხვა იყო. მან აჩვენა, რომ აბსოლუტურად არ იყო "იმედზე" დამოკიდებული. და ამას ვინ გაუძლებდა?
- დამოუკიდებლობა რაში ჩანდა, თქვენი აზრით?
- იმაში, რომ არავის უნდა ლელა წურწუმიას, მარინა სალუქვაძის, სხვა მოქალაქეების გადაკიდება. როგორ შეიძლება, დღეს ხელისუფლების ინტერესში მოქალაქეების გადაკიდება შედიოდეს? ეს ხომ გაიარეს უკვე? ამან ნელ-ნელა "აკრიფა", ნელ-ნელა ადიოდა რაღაც საფეხურებზე, ხომ? და ეს საფრთხე ვიღაცამ დაინახა. ძალიან ზემოდან აქვთ მიცემული ბრძანება, - გაუშვითო. ეს არ არის "იმედის" გადაწყვეტილება, სხვათა შორის. არც მიღება იქნებოდა "იმედის" გადაწყვეტილება და არც გაშვება. ჩემი აზრით, ყველაზე უფრო სულელი აქ აღმოჩნდა ის, ვინც მიიღო და გაუშვა, და არა ის, ვინც მივიდა და ისარგებლა. დიახ, შალვა ჩემი მეგობარია. მერე რა, რომ ასეთია? მაინცდამაინც ჩემნაირი უნდა იყოს? ჩემი მსგავსი რაში მაინტერესებს?