ვახტანგ ძაბირაძე: "ადგილობრივი არჩევნების წინ ოპოზიციაში ამოცანა მკაფიოდ ჩამოყალიბებული არ არის"

"რეზონანსი"

19 დეკემბერი, 2009

"26 მაისს პატრიარქთან კი არა, რეგიონებში უნდა წასულიყვნენ"

"არ ვიცი, ალიანსს რა რესურსი აქვს, მაგრამ "ფორუმში" თუ ნათელაშვილთან ალბათ არიან ადამიანები, რომლებსაც თბილისის კონკრეტულ უბნებში მაჟორიტარის მანდატის მოპოვების უფრო მაღალი შანსი აქვთ, ვიდრე მათ კოლეგას ალიანსიდან. იყარონ კენჭი! რატომ არის ეს პრობლემა? ჩემთვის ეს უკეთესი არგუმენტი იქნება, ვიდრე ის, რომ არჩევნებისგან გამიჯნულმა ოპოზიციურმა ძალებმა ხელები დაიბანონ, ფეხი ფეხზე გადაიდონ და უყურონ, თუ როგორ მარცხდებიან მათი კოლეგები ოპოზიციიდან", - "რეზონანსს" ექსპერტი ვახტანგ ძაბირაძე ესაუბრება.
- "ალიანსი საქართველოსთვის" აცხადებს, რომ ხელისუფლების მხრიდან საარჩევნო გარემოსთან დაკავშირებულ საკითხებზე დათმობების თვალსაზრისით პროცესი დასრულებული ჯერ კიდევ არ არის. თქვენ როგორი მოლოდინი გაქვთ? ალიანსის ამ პათოსს იზიარებთ?
- 50%-იან ბარიერთან დაკავშირებით ხელისუფლება, რა თქმა უნდა, არაფერს დათმობს. სხვა, შესაძლო დათმობები კი, ჩემი აზრით, სიტუაციას თვისობრივად არ შეცვლის. შექმნილ სიტუაციაში დასავლეთიდან საქართველოს ხელისუფლებაზე კატეგორიულ ზეწოლას არ ველოდები.
- ამას წინათ ალიანსის ერთ-ერთმა ლიდერმა, დავით ზურაბიშვილმა შენიშნა, - თუ 30% ხელისუფლების არის, ე.ი. 70% მისი არ არისო. ალიანსს თბილისში გამარჯვების იმედი აქვს. როგორ ფიქრობთ, მას ამის შანსი აქვს?
- ძალიან მნიშვნელოვანია, როგორ განიხილავს ოპოზიცია მომავალ ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნებს: როგორც არჩევნებს თუ როგორც სტრატეგიული სიმაღლეების დასაკავებლად ხელისუფლების წინააღმდეგ ბრძოლას? ეს სხვადასხვა რამ არის.
როდესაც გაჩეჩილაძემ სააკაშვილს მოუგო, ამას საზოგადოება ხელისუფლებაზე გამარჯვების კონტექსტში განიხილავდა: გაჩეჩილაძემ კი არ მოუგო სააკაშვილს, არამედ გაჩეჩილაძემ და ოპოზიციამ თბილისი მოუგო ხელისუფლებას.
თუკი ოპოზიცია საზოგადოებას დაარწმუნებს, რომ მომავალი ადგილობრივი არჩევნები იქნება ბრძოლა სტრატეგიული სიმაღლეების დასაკავებლად, მაშინ მისი გამარჯვების შანსებიც იარსებებს. ხოლო, თუ ამას ვერ მოახერხებს, მაშინ შესაძლებელია, ოპოზიციურად განწყობილი ამომრჩეველი არჩევნებზე არ მივიდეს.
ხელისუფლება თავის მხარდამჭერებს და მათ, ვისზეც გავლენა აქვს, აუცილებლად მიიყვანს არჩევნებზე. მაგრამ დარჩენილი 70% მივა? თუ მივა, ოპოზიცია მოიგებს. მაგრამ ის არჩევნებზე რომ მივიდეს, ამისთვის მხოლოდ კანალიზაციის საკითხებზე, მხოლოდ ასფალტის დაგებაზე, ლიფტებზე საუბარი საკმარისი არ არის. ისინი კი სწორედ ამაზე ლაპარაკობენ. თბილისში ამომრჩეველს, რა თქმა უნდა, სურს, რომ ჰქონდეს ლიფტიც, წყალიც - ყველაფერი,  მაგრამ ის ამაში გამოსავალს ვერ ხედავს. იმ ხალხის ძირითადი პრობლემა, ვინც რუსთაველზე იდგა სამი თვის განმავლობში (ვინც პოლიტიკურ ამინდს ქმნის), ლიფტი არ არის. ის გამოსავალს ხელისუფლების შეცვლაში ხედავს.
თუ ოპოზიცია შეძლებს და ამ ხალხს დაარწმუნებს, რომ მისი ხელისუფლებაში მოსვლა მხოლოდ ლიფტების გაკეთებას და ფულის მიზნობრივად ხარჯვას არ უნდა დაუკავშიროს, მაშინ იგი არჩევნებზე მივა. ჩემი დაკვირვებით, ჯერჯერობით ისინი არჩევნებში მისვლისგან თავს იკავებენ.
არის კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორი: სამწუხაროდ, ჯერჯერობით ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნებთან დაკავშირებით რატომღაც მხოლოდ თბილისზე ხდება კონცენტრირება. რეგიონებზე არავინ საუბრობს.
- ალიანსი არ მალავს, რომ რეგიონებში მნიშვნელოვანი პოზიციები ხელისუფლებას აქვს. შესაბამისად, მას იქ გამარჯვების რეალური შანსი აქვს. გარდა ამისა, ოპოზიციურ ძალებს აქვთ კიდევ ერთი არგუმენტი, რომელიც თბილისზე კონცენტრირებას უკავშირდება: ისინი ამბობენ, რომ თბილისი არის ეპიცენტრი პოლიტიკური გამარჯვების მისაღწევად. ისინი ამბობენ, რომ ეს გზა აპრობირებულია.
- არასდროს, განსაკუთრებით - პოლიტიკაში, სცენარი არ მეორდება. დღეს პოლიტიკაში სხვა ვითარებაა.
რაც შეეხება ოპოზიციის თბილისზე სწორებას: ეს, სამწუხაროდ, დაახლოებით იმ ტენდენციის გაგრძელებაა, რომელიც გაზაფხულის აქციების დროს არსებობდა: როცა ოპოზიცია აცხადებდა, რომ სწორედ თბილისის პროტესტს ჰქონდა გადამწყვეტი მნიშვნელობა. როცა ამას ამბობ, გაგიჭირდება ამომრჩევლის დარწმუნება იმაში, რომ შენ კანალიზაციისთვის კი არა, სტრატეგიული სიმაღლეების დაკავებისთვის იბრძვი. სხვათა შორის, თავის დროზე, სააკაშვილმა სწორედ იმაში დაარწმუნა ხალხი, რომ ის თბილისის საკრებულოს თავმჯდომარეობისთვის კი არა, შევარდნაძის წინააღმდეგ იბრძოდა.
ვფიქრობ, რომ თუ არ წავლენ იმ მიმართულებით, რაზეც ზემოთ ვისაუბრე, მაშინ ალიანსსაც და ზოგადად, ოპოზიციასაც არჩევნებში გამარჯვება გაუჭირდება. ხალხის მიყვანა გაუჭირდებათ. ან, თბილისში თუ გაიმარჯვებენ, ამით თბილისი ოაზისი გახდება?
- ალიანსის ლიდერები ამბობენ, თუკი თბილისის არჩევნებში გავიმარჯვებთ, მეორე დღეს სრულიად სხვა ქვეყანაში ვიცხოვრებთო.
- ეს ზღაპარია.
- ალიანსს აქვს ერთი სერიოზული პრობლემა: მან დანარჩენ ოპოზიციურ ძალებთან პოლიტიკურ შეთანხმებას უნდა მიაღწიოს, რათა საერთო ოპოზიციურ კანდიდატად ალასანია დასახელდეს. თქვენი აზრით, ოპოზიციაში შექმნილი განწყობების გათვალისწინებით, ამ შეთანხმების მიღწევა შესაძლებელია?
- ითქვა, რომ ამასთან დაკავშირებით ოპოზიციაში რაღაც საუბრები მიმდინარეობს, მაგრამ ჯერჯერობით შეთანხმების მიღწევაზე საუბარი ძალიან რთულია.
პრაიმერის იდეა კი ისეთ საფრთხეებს შეიცავს, რომ ვინმე ამას თუ ვერ ხვდება, უკაცრავად, მაგრამ მან პოლიტიკას თავი უნდა დაანებოს.
თუკი ოპოზიციას საერთო კანდიდატი ეყოლება, რა თქმა უნდა, არჩევნებში ის გაიმარჯვებს, მაგრამ პრობლემას ქმნის ის, რომ ოპოზიციაში ამოცანა მკაფიოდ ჩამოყალიბებული არ არის. ეს უშლის ხელს საერთო კანდიდატის შერჩევასაც. ამასთანავე: პრობლემას ქმნის თბილისში ჩაკეტვა.
- თქვენი აზრით, ახლა რეგიონებში რომ გავიდეს რომელიმე ოპოზიციური ძალა, მოახერხებს იქ ხალხის დარწმუნებას მისი პოზიციების, მისი კანდიდატის სასარგებლოდ?
- 2007 წლიდან მოყოლებული, ოპოზიციამ თავისი რესურსი თბილისს შეალია. მან ეს რესურსი არასწორად დახარჯა.
რადგან სცენარის გამეორებაზეა საუბარი, ისიც გაიხსენეთ, როგორ ხდებოდა რეგიონების შემზადება შევარდნაძის დროს - როდესაც რეპრესიული აპარატი, დღევანდელთან შედარებით, გაცილებით "რბილი" იყო. აი, ამ სივრცის გარღვევას რეგიონი თავისი ძალებით ვერ ახერხებს. ამიტომ 26 მაისს პატრიარქთან კი არა, რეგიონებში უნდა წასულიყვნენ.
არ აქვს მნიშვნელობა, რეგიონში რამდენად ძლიერია ხელისუფლება. უნდა იჭიდაო ყველგან თანაბრად - იმ რესურსით, რაც გაქვს. და ეს აუცილებლად მოიტანს შედეგს.
როდესაც ადგილობრივი არჩევნების დანიშვნაზე იყო საუბარი, სალომე ზურაბიშვილმა თქვა: ადგილობრივ არჩევნებში ჩვენი მონაწილეობა ჩვენი მომავალი ლეგიტიმურობის საფუძველიაო. იმისათვის, რომ სააკაშვილის ხელისუფლების უმტკივნეულოდ შეცვლაში დასავლეთმა აქტიური მონაწილეობა მიიღოს, ის, სულ მცირე, იმაში უნდა იყოს დარწმუნებული, რომ ამაზე უარესი არ მოვა. და ჩვენ ვართ ამაში დარწმუნებული? გვარწმუნებს ამაში ოპოზიცია? "ვარდების რევოლუციის" ლეგიტიმურობა დასავლეთმა ცნო. თუ ხვალ აუცილებელი გახდება, რომ ისევ რევოლუცია მოხდეს, ამისთვის დღეს უნდა მომზადდეს საფუძველი დასავლეთის მიერ მისი ლეგიტიმურად ცნობისთვის.
- თქვენ ამბობთ, რომ რევოლუციაზეც უნდა ვიფიქროთ?
- მე საკითხს ვსვამ ასე: თუ სხვა გზა არ იქნება და საზოგადოება გადაწყვეტს, რომ კიდევ ერთი გადატრიალება მოახდინოს, ჩნდება პრობლემა: მიიღებს ამას დასავლეთი თუ არა? აი, ამ ლეგიტიმაციისთვის უნდა მომზადდეს დღეს ნიადაგი.
- მიგაჩნიათ, რომ ამისთვის ალიანსის ქმედებები საკმარისი არ არის?
- რა თქმა უნდა, არ არის საკმარისი. მხოლოდ თბილისზე კონცენტრირება, ცხადია, არ არის საკმარისი.
თუკი ოპოზიცია ამ არჩევნებში ათ-თხუთმეტ ათას ადამიანს შეამზადებს რაიონებში საბრძოლველად, ეს იქ არსებულ წნეხს გაარღვევს. ძალიან მნიშვნელოვანია ისიც, როცა რეგიონებში, ადგილობრივ არჩევნებში მონაწილეებს პირადად ემუქრებათ არჩევნების გაყალბების საფრთხე. ასეთ შემთხვევაში, ამ პროცესის მიმართ მათი ინტერესი ძალიან მაღალია. აი, ასეთი ფაქტორები შექმნის ქვეყანაში (და არამხოლოდ თბილისში) შესაბამისი პოლიტიკური ვითარების საფუძველს. ხოლო იმ პოლიტიკურ სუბიექტებს, რომლებიც ამ პერსპექტივას ეჭვის თვალით უყურებენ, მინდა ვუთხრა, რომ:
კი, ბატონო, როგორც პოლიტიკურმა ძალებმა, გამოხატონ თავისი პოზიცია და თქვან, რომ არჩევნებში მონაწილეობას არ იღებენ, მაგრამ მათ შეუძლიათ, თავიანთი წარმომადგენლები საარჩევნო კანდიდატებად წარადგინონ და ასე დაეხმარონ კოლეგებს ოპოზიციიდან.
ვთქვათ, "ფორუმი" აცხადებს, რომ ის არჩევნებში მონაწილეობას არ მიიღებს. ეს პოლიტიკური გაცნხადებაა. ასევე, პოლიტიკურია მისი განცხადება დაუმორჩილებლობასთან დაკავშირებით. ამასთან, "ფორუმი" ამბობს, რომ ის ხელს არ შეუშლის არჩევნებში მონაწილე პარტიებს. ხელს რომ არ შეუშლის, ეს ცოტაა. რესურსი უნდა მიახმაროს. ეს რესურსი კი "შავ მუშას" ნამდვილად არ ნიშნავს.
- კონკრეტულად, როგორ შეიძლება მიეხმაროს?
- არ ვიცი, ალიანსს რა რესურსი აქვს, მაგრამ "ფორუმში" თუ ნათელაშვილთან ალბათ არიან ადამიანები, რომლებსაც თბილისის კონკრეტულ უბნებში მაჟორიტარის მანდატის მოპოვების უფრო მაღალი შანსი აქვთ, ვიდრე მათ კოლეგას ალიანსიდან. იყარონ კენჭი! რატომ არის ეს პრობლემა? ჩემთვის ეს უკეთესი არგუმენტი იქნება, ვიდრე ის, რომ არჩევნებისგან გამიჯნულმა ოპოზიციურმა ძალებმა ხელები დაიბანონ, ფეხი ფეხზე გადაიდონ და უყურონ, თუ როგორ მარცხდებიან მათი კოლეგები ოპოზიციიდან.